Машғулот тури: маъруза Мавзу: Биосфера Мавзу режаси



Download 5,33 Mb.
Pdf ko'rish
bet10/31
Sana11.04.2023
Hajmi5,33 Mb.
#927029
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   31
Bog'liq
\'Авазов Ш Биосфера 02 10 2021 очиқ (1)

ҳаётий 
муҳим моддалар
 
дейиш мумкин. Уларга углерод, азот, кислород, фос-
фор ва олтингугурт даҳлдор. 
Углерод, азот ва кислороднинг биогеокимёвий цикллари
энг 
мукаммал ҳисобланади. Улар атмосферадаги катта захираси туфайли 
тезда ўз-ўзидан тартибга солиниш имкониятига эга.
Углероднинг айланиши
, аниқроғи, унинг кўчиб юрадиган шакли – 
СО
2
трофик занжирда яққол кузатилади: 
продуцентлар 
– фотосинтезда 
атмосферадан углеродни тортиб олади; 
консументлар 
– продуцентлар 
ва қуйи тартибли консументлар билан озиқланиб, уларнинг танасидаги 
углеродни ўзлаштиради; 
редуцентлар 
– нобуд бўлган продуцентлар ва 
консументларни парчалаб (чиритиб), углеродни яна айланма ҳаракатга 
қайтаради (6.14-расм). Карбонат ангидриднинг биосферадаги айланиш 
жадаллиги, яъни унинг атмосферада тўлиқ алмаштирилиш даври деяр-
ли 300 йилни ташкил этади. 
Дунё океанидаги трофик занжирда (продуцентлар – фитопланктон; 
консументлар – зоопланктон, балиқлар; редуцентлар – микроорга-
низмлар) нобуд бўлган организмлар таркибидаги углероднинг бир қис-
ми океан тагига тушиб, чўкинди жинсга «айланади» ва моддаларнинг 
биологик эмас, балки геологик айланишида иштирок этади. 


242 
Биологик боғланган углерод сақланадиган асосий жой 
ўрмонлар
бўлиб, улар 500 млрд т углеродни ўзида сақлайди; бу атмосферадаги 
захирасининг 2/3 қисмини ташкил этади. Одамнинг углерод айлани-
шига аралашуви атмосферада СО
2
миқдори кўпайишига олиб келади. 
6.14-расм. 
Углероднинг айланиши
Инсон фаолияти таъсирида СО
2
 
ажралиб чиқиши 
Оҳак 
Қазилма углерод 

Download 5,33 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   31




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish