Ma`ruzalar matni



Download 70,04 Kb.
bet19/22
Sana25.01.2022
Hajmi70,04 Kb.
#408644
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   22
Bog'liq
maruzalar-matni

r

ekanini topamiz. Demak,



x   b

r

da y=0



    1. x ning qanday qiymatlarida funktsiya musbat qiymatlar qanday qiymatlarida manfiy qiymatlar qabul qilishini aniqlaymiz. Ikki oolni: r>0 va r <0 ko`rib chiqamiz.

x   b

Faraz qilaylik r>0 bo`lsin. rx+b>0 tengsizlikni echib,

x   b

r ni, yaoni

r


x   b

da y>0 ekanini topamiz. rx+b<0 tengsizlikda



x   b

r ekanini oosil qilamiz, demak r da y<0 bo`ladi.

r<0 bo`lsin. U oolda kx+b>0 va kx+b<0 tengsizliklarni echib,



x   b

r da y>0 va

x   b

r

da y<0 bo`lishini topamiz.



    1. r >0 da y=kx+b o`suvchi, r < 0 da kamayuvchi buladi.

Programmaga muvofiq, kasrlardan keyin keladigan proportsiyalar mavzusini o`rganish munosabati bilan o`quvchilarning miqdorlarning funktsional boglanishi bilan tanishtirish lozim. O`quvchilarning VI sinfda to`gri va teskari proportsionalliklar bilan tanishganligini nazarga olib, VII sinfda ulardagi bu tushunchalarga tayanish va baozi umumlashtirishlarni berish kerak.

O`zgaruvchi ikki miqdorning to`gri proportsional boglanishidan kelib chiqadigan xossalarini quyidagicha ifodalash mumkin bo`ladi.



  1. bu o`zgaruvchi miqdorlardan bir juft mos qiymatlarining nisbati, o`sha o`zgaruvchi miqdorlarning boshqa bir juft mos qiymatlarining nisbatiga teng.

  2. bir o`zgaruvchi miqdorning istalgan ikki qiymatining nisbati, ikkinchi o`zgaruvchi miqdorning mos qiymatlarining nisbatiga teng.

Agar biror `odisa ikkita o`zgaruvchi miqdor yordamida tasvirlanib, bir miqdorning maolum qiymatiga ikkinchi miqdorning muayyan qiymati mos keladigan bo`lsa, birinchi miqdor erkli (argument) o`zgaruvchi, ikkinchisi esa erksiz (funktsiya) o`zgaruvchi deb ataladi.

Ular orasidagi boglanish funktsional boglanish deb ataladi. To`gri proportsional boglanish-funktsional boglanishning xususiy `olidir.

Funktsional boglanishni ifodalashning boshqa usuli `am bor bu grafik usuldir.

Funktsional boglanishni davom ettirib, chiziqli funktsiyaga doir misollar va uning umumiy ko`rinishi y=ax+b ni tekshirish kerak.

Keyinchalik maktab matematik kursining to`plam tili asosida kurilishi ko`p matematik tushunchalar qatorida.

Funktsiya tushunchasini `am ilmiy bayon qilish imkoniyatini berdi. To`plam tushunchasining asoschisi nemis matematigi G.Kantor (1845-1918) bu fikrni quyidagicha bayon etadi.

To`plam yagona bir butun deb fikr yuritadiganlar ko`plikdir deb Ta`rif beradi. Keyinchalik maktab matematika kursida moslik tushunchasi kiritilib, funktsiya tushunchasiga sinonim bo`lgan akslantirishlar orqali beriladi. Odatda geometriyada akslantirish algebrada funktsiya deyiladi.
TAYaNCh IBORALAR

Funktsiya, o`zgaruvchi miqdor, aniqlanish so`asi, kiymatlar soxasi, koordinatalar tekisligi, ordinata, abtsissa, chiziqli funktsiya, kvadratik funktsiya, giperbolik funktsiya, trigonometrik funktsiya, logarifmik funktsiya, ko`rsatkichli funktsiya.

NAZORAT UChUN SAVOLLAR


  1. Funktsiya Ta`rifini ayting

  2. Funktsiyaning aniqlanish soxasi deb nimaga aytiladi?

  3. Funktsiyaning qiymatlar soxasi deb nimaga aytiladi?

  4. Funktsiyaga kim tomonidan mukammal Ta`rif berilgan?

  5. Funktsiya tushinchasi qachon kiritilgan?

  6. Chiziqli funktsiyani kiritish metodikasini ayting. 7.Trigonometrik funktsiya nechanchi sinfda o`rganiladi?

  1. Kursatkichli funktsiyaning kiritish uslubiyotini ayting.

  2. Logarifmik funktsiyaning kiritish uslubiyotini ayting.

  3. Funktsiya grafigini misollar echishdagi axamiyatini ayting.




  1. Download 70,04 Kb.

    Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   22




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish