Маърузалар матни I. Психодиагностика предмети, мақсади

СЕГЕН ДОСКАСИ 
Бу методика олигофренопедагогика асосчиларидан бири '.).('егсн 
гомонидап ишлаб чиқилган бўлиб, боланинг шаклларни фарқлаш 
қобилиятини аниқлашга, моторика хусусиятларини ўрганишга қаратилган 
(Н.А.Шиварев, 1970).Қаттиқ қоғоз ѐки кардонга 1-расмдаги фигуралар 
чизилади. 
1-расм. Сеген доскаси 
Кейин уларни эҳтиѐткорлик билан қирқиб олинади. Ҳар бир иариант бир-
биридан мураккаблиги билан ажралиб туради: №1 -доскада 2 та ҳар хил 
бутун фигуралар бор; №2 - доскада 2 та фигура бўлиб, уларнинг ҳар бири 
икки қисмдан иборат; №3 -доскада ҳар бири икки ва уч қисмдан иборат 4 та 
фигура; №4 –доскада икки қисмдан иборат 5 фигура. 
Болага 10 сония давомида доска кўрсатилади. Кейин доскадаги 
фигуралар стол устига тушадиган қилиб ағдарилади. Экспериментатор 
уларни аралаштириб, ҳар бир фигурани ўз жойига қўйишни боладан 
сўрайди. Тажриба бошида экспериментатор 2-3 намунани кўрсатиб бериши 
мумкин, ҳар бир фигурани ўз жойига қўйишни болдан сўрайди. Тажриба 
бошида экспериментатор 2-3 намунани кўрсатиб бериши мумкин. Кейин 
боланинг ўзи топшириқни қандай бажараѐтганини диққат билан кузатади. 
Бунда бола «синаш ва хато қилиш» каби ҳаракатлар қиладими, фигураларни 
жойига қўйишда бола қанчалик диққат-эътиборли, бунда у қанчалик 
ўрганади, тадқиқотчи шу кабиларга эътибор бериб, кузатиши керак. Биринчи 
топшириқни бажаргандан сўнг, кейинги қийинроқ топшириққа ўтилади. 
Синалувчининг ҳар бир топшириқни бажариш вақти, унинг қилган 
ҳаракатлари махсус қоғозга ѐзиб борилади. (3-жадвал) 
Синалувчи топшириқларни ўзи бажара олмаса, 1 дақиқадан сўнг унга 
ѐрдамлашиш мумкин. 
3-жадвал 
Фигураларни жойлаштириш бўйича топшириқларни бажариш қарори 
Доска № 
Синалувчи 
ҳаракатлари 
Кўрсатилган 
ѐрдам тури 
Тошпириқни 
бажариш вақти 

---

Бу методика жуда содда бўлиб, 3 ѐшдан катта болаларни тек-пшришда 
фойдаланиш мумкин. Болалар фигураларни ўйин деб қабул қилиб, бу 
топшириқларни қизиқиб ўйнайдилар.