Маърузалар матни 1-мавзу. Билимлар иқтисодиёти фанининг мақсад ва вазифалари

16-модда. Муаллифлик ҳуқуқининг ҳимоя белгилари. Алоҳида муаллифлик ҳуқуқинииг эгаси ўз ҳуқуқларидан хабардор этиш учун асарнинг ҳар бир нусхасида акс эттириладиган ва қуйидаги уч унсурдан иборат муаллифлик ҳуқуқининг ҳимоя белгисидан фойдаланиши мумкин:
– айлана ичига олинган лотинча «С» ҳарфи;
– алоҳида муаллифлик ҳуқуқлари эгасининг исм-шарифи (номи);
– асар биринчи марта эълон қилинган-йил.
Муаллифлик ҳуқуқининг ҳимоя белгисида кўрсатилган шахс, Башарти, ўзга ҳол исботланмаган бўлса, ҳуқуқ эгаси ҳисобланади.
17-модда. Муаллифнинг шахсий номулкий ҳуқуқлари. Асар муаллифига қуйидаги шахсий номулкий ҳуқуқлар тегишлидир:
– муаллифлик ҳуқуқи;
– муаллифлик номига бўлган ҳуқуқ;
– асарнинг дахлсизлигига бўлган ҳуқуқ.
Муаллиф шахсий номулкий ҳуқуқларни амалга оширишдан воз кечиш тўғрисида бирор-бир шахс билан тузган битим ва муаллифнинг бу ҳақдаги аризаси аҳамиятсиздир.
15-модда. Муаллифлик ҳуқуқи. Муаллиф (ҳаммуаллифлар)нинг ўзи яратган асарга бўлган муаллифлик ҳуқуқи бошқа шахсларнинг айнан шу асарга муаллифлик ҳуқуқи эътироф қилишини истисно этади.
19-модда. Муаллифлик номига бўлган. Муаллиф асардаи ўз исм-шарифи, тахаллуси кўрсатган ҳолда ёки имзосиз фойдаланиш ёки шу тарзда фарқланишга рухсат бериш борасидаги алоҳида ҳуқуққа (муаллифлик номига бўлган ҳуқуққа) эгадир.
20-модда. Асарнинг дахлсизлигига бўлган ҳуқуқ. Муаллиф ўз асарига ўзгартишлар ва қўшимчалар киритиш ҳамда асарга ўзининг розилигисиз бирор-бир шахс томонидан ўзгартишлар ёки қўшимчалар киритилишидан асарини ҳимоя қилиш борасида алоҳида ҳуқуққа (асарнинг дахлсизлигига бўлган ҳукуққа) эгадир.
Асарни нашр қилиш, омма олдида ижро этиш ёки ундан бошқача тарзда фойдаланиш чоғида асарнинг ўзига ҳам, унинг номига ҳам, муаллифнинг номи кўрсатилишига ҳам бирор-бир ўзгартиш киритишга фақат муаллифнинг розилиги билангина йўл кўйилади.
Муаллифнинг розилигисиз унинг асарини безаклар билан, сўзбоши, хотима, шарҳ ёки бирор-бир тушунтиришлар билан нашр этиш таъқиқланади.
Муаллифнинг вафотидан кейин асарнинг дахлсизлигини ҳимоя қилиш васиятномада кўрсатилган шахс томонидан, бундай кўрсатма бўлмаган тақдирда эса муаллифнинг меросхўрлари, шунингдек Қонунга мувофиқ зиммасига муаллифлик ҳуқуқларини ҳимоя қилиш вазифаси юклатилган шахслар томонидан амалга оширилади.