Ma’ruza№1 Informatika va at fanining maqsad va vazifalari. Zamonaviy axborot texnologiyalar haqida umumiy tushuncha. Zamonaviy shaxsiy kompyuterlar va ularning rivojlanishi

Kompyuter viruslarinig mohiyati.
Kompyuter texnikasi kundalik qayotimizga tobora ildam kirib kelayotgan hozirgi vaqtda kompyuterdan foydalanuvchilar kompyuter viruslaridan xavotirdalar. Xo`sh, kompyuter viruslari qachon paydo bo`lgan, ularning moqiyati nimada?
Kompyuter viruslari xaqidagi ilk ma'lumot shaxsiy kompyuterlar paydo bo`lishidan ancha oldin, ya'ni 1959 yilda amerikalik olim L.S.Penrouzning o`z-o`zini ko`paytiradigan mexaniq strukturalarga bag'ishlangan maqolasida uchraydi. Maqolada ikki o`lchamli struktura xaqida fikr yuritilib, u faollashish, ko`payish, mutasiyalanish, egallab olishga qodir bo`lgan. Tez orada AQSH da bu strukturani F. G. Stal IBM 650 kompyuterining mashina kodlarida amalga oshirdi.
Keng ommalashgan dastlabki shaxsiy kompyu­ter Apple II 1977 yil 20 aprelda konveyerdan chiharildi. Narxining arzonligi, qulay ishlashi uning keng tarqalishiga olib keldi. Sobiq Sovet ittifoqida chiharilgan nusxalarni hisobga olmaganda, 3 milliondan ortiq shu versiyadagi kompyuterlar sotildi. Ayni vaqtda kompyuterda turli millat va turli kasb egalari ishlash imkoniga ega bo`lishdi. Xuddi shu paytda ilk zamonaviy kompyuter viruslari chiqa boshladi. Buning asosiy sababi ular rivojlanishining ikki muqim sharti bajarilganligida - yashash miqyosining kengayganligi va ko`payish vositalari paydo bo`lganligida edi.
Texnologiyaning rivojlanishi, kompyuter texnikasining keng ommalashishi, axborot almashinish imkoniyatlarining kengayishi (magnit disklar, kattik disklar, lokal va global tarmoqlar, telefon liniyalari va q.k.) kompyuter virusla­ri ko`payishi uchun juda qulay sharoit yaratdi. Bunday ommalashuv kompyuter viruslari rivoj­lanishi va tarqalishining uchinchi sharti bajarilishiga - ya'ni kompyuter viruslarini dasturlovchi shaxslar paydo bo`lishiga olib keldi.
Darvoqe, kompyuter viruslari ham oddiy dasturlar singari muayyan dasturlovchilar tomonidan dasturlanadi. Viruslarning kompyuterda ko`payishi, aytaylik, faylni bir katalogdan ikkinchisiga ko`chirishdan farq qilmaydi. Faqat birinchi holda viruslarning ko`payishi foydalanuvchining ixtiyorisiz ro`y beradi.
Kompyuter viruslarini kim dasturlaydi va nima uchun? - degan savol ko`pchilikni qiziqtirsa kerak. Aksariyat taniqli antiviruschi firma va kuzatuvchilarning fikriga ko`ra, virus dasturlarini, asosan, 16-25 yoshlardagi, o`zining nimaga qodirligini ko`z-ko`z qilish, yomon yo`l bilan bo`lsa ham, tanilish ishtiyoqidagi yoshlar tuzadi deyishadi.