Ma’ruza “Umumiy gidrologiya va iqlimshunoslik” faniga kirish Reja

O’rta Osiyo suv omborlari
O’zbekistonda 20 - asrning birinchi yarmida suv omborlari Za­rafshon vodiysida (Kattaqo’rg’on suv ombori), Kosonsoy daryosida (Kosonsoy suv ombori) va Sirdaryoda (Farhod suv ombori) qurilgan edi. Ma’lumki, 1950 yillardan Respublikamizda sug’orma dehqonchi­lik misli ko’rilmagan darajada rivojlana bordi, minglab gektar bo’z va qo’riq erlar o’zlashtirildi. Bir vaqtning o’zida yirik-yirik sanoat markazlari (Chirchiq, Angren, Olmaliq, Navoiy shaharlari kabi) bunyodga keldi. Natijada suvga bo’lgan ehtiyoj yanada ortib ketdi. Shu tufayli O’zbekiston daryolarida ko’plab suv omborlari qurish ishlari boshlab yuborildi. Jumladan, Zarafshon etagida Quyi­mozor, Qashqadaryoda Chimqo’rg’on, Surxondaryoda Janubiy Surxon va Uchqizil, Ohangaronda Tuyabo’g’iz suv omborlari qurilib, ishga tushi­rildi. 1960 yillarda esa Chorbog’ (Chirchiq daryosida), Turk (Ohan­garon daryosida), Tolimarjon (Qashqadaryo havzasida) suv omborlari barpo etildi. 70-yillarga kelib, ancha yirik bo’lgan Andijon (Qoradaryo), Tuyamo’yin (Amudaryo) kabi suv omborlari qurildi. Respublikamizda ishlab turgan, nisbatan yirik hisoblangan suv omborlari to’g’risidagi ba’zi ma’lumotlar
O’rta Osiyo davlatlari hududidagi eng yirik suv omborlari
15.5-jadval

Suv ombori	Daryo	Loyihada ko’rsatilgan
		suv sig’imi, mln.m^3	maydoni, km^2	o’rtacha chuqurligi, m
To’xtag’ul Rogun Norak Tuyamo’yin Chordara Qayroqqum Chorbog’ Andijon Tolimarjon To’dako’l Kattaqo’rg’on Janubiy Surxon	Norin Vaxsh Vaxsh Amudaryo Sirdaryo Sirdaryo Chirchiq Qoradaryo Amudaryo Zarafshon Zarafshon Surxondaryo	19500 12400 10500 7300 5700 4200 2000 1750 2530 875 845 800	284,0 160,0 98,0 790,0 900,0 513,0 40,3 60,0 77,4 225,0 83,6 65,0	68,7 77,5 107,0 9,2 7,9 8,2 50,0 29,1 19,8 3,8 10,1 12,3

Izoh: ushbu jadvalda suv sig’imi 800 mln. m³ dan katta bo’lgan suv omborlari keltirilgan.