Ma’ruza matni

MA‘RUZA MASHG‘ULOTLARI. 
106 
amal qiladi. Smetaga kiritilgan xarajatlar smeta blankasiga keltirilgan aniq hisob-kitoblar bilan 
asoslangan bulishi shart. 
Smetaga hisob-kitoblar bilan birga, maktabgacha ta‘lim muassasasi egallab turgan bino xaqida 
umumiy ma‘lumotlar (uning xajmi, maydoni, isitish tizimi, elektr, gaz, vodoprovod, kanalizatsiya 
tarmog‘ining mavjudligi), shuningdek, muassasaning ko‘lamiga oid ko‘rsatkichlar (guruhlar hamda 
bolalar soni va h.k.) ham aks ettiriladi. Bundan tashqari, smetaga maktabgacha ta‘lim muassasasida 
faoliyat yuritayotgan pedagoglar, tarbiyachilar, enagalar, xamshiralar va boshqa xodimlarning ikki 
nusxada tuzilgan tarifikatsiya ruyxati ilova qilinishi shart.
Smeta loyihasi tegishli ilovalar bilan maktabgacha ta‘lim muassasalari tomonidan belgilangan 
muddatda yuqori tashkilotlarga ikki nusxada, zarur hollarda esa uch nusxada taqdim etiladi.
Yuqori tashkilot maktabgacha ta‘lim muassasasining smetasini qabul qilib olgach, eng avvalo, 
smetaning to‘g‘ri tuzilganini aniqlab, uning to‘liq to‘ldirilgani, alohida moddalar bo‘yicha xarajat 
summalari aniq hisob-kitob qilingani, binoning xajmi va maydoni to‘g‘ri ko‘rsatilgani, shuningdek, 
xodimlarning tarifikatsiya ro‘yxati ilova qilinganini tekshiradi.
Barcha xisob-kitoblar ko‘rib chiqilgach, har bir modda bo‘yicha xarajatlar aniqlanadi va byudjet 
hisobidan ajratiladigan xarajatlar unda aniq maqsadlar uchun belgilangan summaga tenglashtiriladi. 
Sung maktabgacha ta‘lim muassasasining smeta blankasiga jami xarajatlar (alohida modda bo‘yicha 
va umumiy summa), shuningdek, byudjet hamda ota-onalar mablag‘lari hisobiga ajratiladigan 
xarajatlar kvartallar bo‘yicha tasdiqlangan taqdimotga binoan yozib qo‘yiladi. Smeta yuqori 
tashkilot tomonidan qabul qilingach, maktabgacha ta‘lim muassasasi boshqa xarajatlar va ota-
onalardan tushadigan mablag‘larni har bir kvartal bo‘yicha taqsimlab, hisob-kitob qilib qo‘yadi.
Xarajatlarni taqsimlashda ba‘zilarining mavsumiy xarakterda bo‘lishi (yoqilgi tayyorlash, 
sabzavot jamg‘arish, ta‘mirlash ishlari va hokazolar) hisobga olinishi lozim. Agarda joriy yilda 
bolalar sonini ko‘paytirish ko‘zda tutilgan bulsa, bu bilan bog‘lik, sarf-xarajatlar (ish haqi, bolalarni 
ovqatlantirish uchun sarflanadigan qo‘shimcha mablag‘lar va h.k.) tegishli kvartallar xarajatlari 
ko‘rsatkichlarida aks ettirilishi kerak. Smetaning bir nusxasi muassasada qoladi, ikkinchi nusxasi 
yuqori tashkilotga, uchinchi nusxasi esa markazlashgan buxgalteriyaga, qishloq kengashiga, moliya 
bo‘limi va boshqalarga taqdim etiladi. 
Smeta tasdiqlanish blankasining old tomonidagi maxsus yozuv bilan rasmiylashtiriladi. Mazkur 
yozuvda xarajatlarning jami miqdori, xodimlar ish haqi jamg‘armasi, smeta tasdiqlangan sana qayd 
etiladi. So‘ngra smetani tasdiqlagan yuqori tashkilot boshlig‘i imzo chekadi va uning imzosiga idora 
muhri bosiladi. Ta‘kidlash joizki, smetani tasdiqlagan tashkilot unga o‘zgartish kiritishga haqlidir. 
Bunday o‘zgartishlar yuqori tashkilotning maktabgacha ta‘lim muassasasiga yuborgan yozma xati 
bilan rasmiylashtiriladi.