Ma’ruza matni mavzu. Huquqiy madaniyat va huquqiy tarbiya asoslari fanining predmeti va vazifasi

Glossariy


AN’ANAVIY TA’LIM – XVII asrda Y.P.Komenskiyning didaktik tamoyillari asosida shakllanib, hozirda dunyodagi maktablarda eng ko‘p qo‘llanayotgan sinf-dars tizimidan iborat.
AQL – inson miyasining dunyoni aks ettirish va shaxsning voqelikka bo‘lgan munosabatlarini boshqarib turadigan faoliyati.
BILIM – borliqning, bilish jarayonining amalda tasdiqlangan natijasi.
Obyektiv reallikning inson ongida adekvat (o‘xshashlik) aks etishi (tasavvur, tushuncha, mulohaza, nazariyalar). Kundalik bilim, sog‘lom fikr va amaliy faoliyat shakllariga asoslanadi.
Insonning jamiyat, atrof-muhitga moslashuvi, uning holati harakatlari va oldindan ko‘ra olish uchun asos bo‘lib xizmat qiladi.
BILISH – obyektiv borliqni ongda aks ettirishning oliy darajasidagi shakli, haqiqiy bilimlar hosil qilish jarayoni.
Bilish ikki daraja bo‘ladi.
DAVLAT TA’LIM STANDARTI – o‘qiyotgan va bitiruvchilarni tayyorlashning mazmun-mohiyati, ko‘lami va darajasiga nisbatan davlat tomonidan qo‘yiladigan talablarning majburiy darajasi, shuningdek o‘quv yuklamalarining zaruriy hajmi.
DARS – aniq maqsadni ko‘zlab, berilgan vaqtda bir xil yoshdagi o‘quvchi-yoshlar bilan o‘qituvchi rahbarligida olib boriladigan mashg‘ulot.
DARS – o‘qitishning vazifalari, mazmuni, nizom va metodlarini o‘zida mujassamlovchi o‘quv jarayonining asosiy shakli.
DARS – o‘quv dasturida belgilangan mavzuning o‘qituvchi tomonidan belgilangan vaqtda o‘quvchiga yetkazish, uning o‘zlashtirilishini ta’minlash uchun qabul qilingan mashg‘ulot turi.
DARS – hozirgi zamon o‘quv-tarbiya jarayonida ta’lim maqsadlarini amalga oshirishda asosiy shakli.
DARS – o‘quv jarayonini shunday etapi, zvenosi, elementi, ma’no jihatdan tugallangan, tashkiliy jihatdan, vaqt jihatdan cheklangan davri.
DIDAKTIKA – pedagogikaning tarmog‘i, ta’lim-tarbiya maqsadlari, metodologiyasi, mazmuni, qonuniyatlari, tamoyillarini o‘rganish va ishlab chiqish bilan shug‘ullanadi.
IJODKORLIK – insonning ongli, ma’lum maqsadga yo‘nalgan, harakatchan insoniy faoliyati. Shu yo‘nalishli faoliyati bilan u yaratuvchanlikka, ijodkorlikka moyil bo‘ladi. O‘ziga xos ilgari mavjud bo‘lmagan narsa, predmetlarning yaratuvchisi hisoblanadi.
IZLANUVCHI – biror obyekt tahlili bilan shug‘ullanuvchi shaxs, biror jarayonni kuzatish orqali unga xalaqit beruvchi, faktorni aniqlovchi, uning sababini bilib, chora ko‘ruvchi, yangi tavsiyalarni ishlab chiqadi. Sohani rivojlantirishiga hissa qo‘shadi.