Ma'ruza konstitutsiya doc

Konstitutsiya va konstitutsiyaviy qonunlarni qabul qilish va ularga 
o'zgartishlar kiritishning o'ziga xos tartibi mavjud. 
O'zbekiston  Respublikasining  Konstitutsiyasi,  Konstitutsiyani  o'zgartiruvchi  va 
to'ldiruvchi  qonunlar,  shuningdek,  boshqa  konstitutsiyaviy  qonunlar  Oliy  Majlis  jami 
deputatlarining  kamida  uchdan  ikki  qismidan  iborat  ko'pchiligi  tomonidan  qabul 
qilinadi. 
O'zbekiston  Respublikasining  Oliy  Majlisi  Konstitutsiyaga  o'zgartishlar  hamda 
tuzatishlar  kiritish  to'g'risida  taklif  taqdim  etilganidan  keyin  olti  oy  mobaynida  ushbu 
takliflarning keng va har taraflama muhokama qilinishini tashkil etib, so'ng qabul qilishi 
mumkin. 
Agar  Oliy  Majlis  Konstitutsiyaga  o'zgartishlar  kiritish  to'g'risidagi  taklifni  rad 
etsa, ushbu taklif kamida bir yil o'tgandan keyin qayta kiritilishi mumkin. 
Oddiy  qonunlar,  qarorlar  va  boshqa  hujjatlar  Oliy  Majlis  jami  deputatlarining 
ko'pchilik ovozi bilan qabul qi1inadi. 
Oliy  Majlis  va uning  Kengashi  murojaatnomalar  va  bayonotlarning  loyihalarini, 
Oliy  Majlis  yoki  uning  Kengashi  qarorlariga  ko'ra,  Oliy  Majlisning  qo'mitalari  va 
komissiyalariga dastlabki tarzda ko'rib chiqish uchun topshirishi mumkin. Bu hujjatlar 
ham  Oliy  Majlis  deputatlari  yoki  Kengash  a'zolari  ko'pchiligining  ovozi  bilan  qabul 
qilinadi. 
Bu  yerda  shuni  ta'kidlash  kerakki,  ovoz  berish  natijalarini  hisoblashda  qonunni 
qabul  qilish  vaqtida  hozir  bo'lgan  deputatlarning  emas,  balki  Oliy  Majlisga  saylangan 
barcha deputatlarning umumiy miqdoriga nisbatan ko'pchilik talab etiladi. 
Qonun  chiqarish  jarayonining  to'rtinchi  bosqichi.  O'zbekiston  Respublikasi 
Konstitutsiyasining  93-moddasi  14-bandiga  binoan,  qonunlarni  O'zbekiston 
Respublikasi Prezidenti imzolaydi. Prezidentning e'tirozlari bo'lsa, u holda Prezident bu 
qonunni  takroriy  muhokama  qilish  va  ovozga  qo'yish  uchun  o'z  e'tirozlari  bilan  Oliy 
Majlisga qaytarib yuborishi mumkin. Agar qonunni Oliy Majlis deputatlarining uchdan 
PDF created with pdfFactory trial version 
www.pdffactory.com

---

 
77 
ikki  qismi  tasdiqlasa,  Prezident  qonunni  imzolaydi.  Qabul  qillngan  va  Prezident 
imzolagan matn Oliy Majlisga saqlash va e'lon qilish uchun yuboriladi. 
O'zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 83-moddasiga muvofiq, Oliy Majlis 
qabul  qilgan  qonunlarning  va  boshqa  normativ  hujjatlarning  matbuotda  e'lon  qilinishi 
ushbu qonunlar qo'llanishining majburiy sharti hisoblanadi. 
Oliy  Majlisning  hamda  Oliy  Majlis  Kengashining  qarolarini  O'zbekiston 
Respublikasi  Oliy  Majlisining  Raisi  imzolaydi,  u  bo'lmagan  hollarda  esa  bunday 
hujjatlarni Oliy Majlis Raisining o'rinbosarlaridan biri imzolaydi. 
O'zbekiston  Respublikasining  qonunlari  Respublika  Prezidenti  imzolaganidan 
keyin uzog'i bilan bir hafta ichida rasman e'lon qilinadi. Agar hujjatlarning o'zida boshqa 
qoida belgilanmagan bo'lsa, ular rasman e'lon qilinganidan keyin o'n kun o'tgach butun 
O'zbekiston hududida bir vaqtning o'zida kuchga kiradi. 
Qonunlar  to'liq  matnining  «O'zbekiston  Oliy  Majlisi  axborotnomasi»,  «Xalq 
so'zi», «Narodnoe slovo» gazetalarida chop etilishi ularning birinchi marta rasman e'lon 
qilinishi hisoblanadi. 
O'zbekiston  Respublikasining  Oliy  Majlisi  «O'zbekiston  Respublikasi  Oliy 
Majlisi to'g'risida»gi qonunning 2-moddasiga asosan, qonunlarning va Oliy Majlis qabul 
qilgan boshqa hujjatlarning ijrosini nazorat qiladi. 
O'zbekiston  Respublikasi  Oliy  Majlisi  Konstitutsiya,  Oliy  Majlis  to'g'risidagi  va 
boshqa  qonunlarda  ko'rsatilgan  vakolatlarni  samarali  amalga  oshirish  uchun  qonuniy 
tartibda ma'lum organlar tuzadi va ularning ishlariga rahbarlik qiladi. 
Referendum  yakunlari  hamda  davlat  hokimiyati  tashkil  etilishining  asosiy 
prinsiplari  to'g'risidagi  O'zbekiston  Respublikasi  Konstitutsiyaviy  qonuni  va  2002-yil 
27-yanvarda o'tkazilgan  O'zbekiston  Respublikasi  Referendumining  yakunlari bo'yicha 
amalga  oshiriladigan  qonunchilik  ishlari  asosiy  yo'nalishlarining  qabul  qilinishi  Oliy 
Majlisning kelgusi qonunchilik faoliyati uchun katta ahamiyatga ega bo'ldi. 
2002-yil  12-dekabrda  O'zbekiston  Respublikasi  Oliy  Majlisining  Qonunchilik 
palatasi to'g'risidagi O'zbekiston Konstitutsiyaviy qonuni qabul qilindi. Mazkur qonunga 
muvofiq,  Qonunchilik  palatasi,  Oliy  Majlisning  quyi  palatasi  bo'lib,  mutlaqo  yangi 
tartibda, ya'ni, doimiy professional asosda ish olib boradi. Qonunchilik palatasi saylov 
okruglari  bo'yicha  ko'p  partiyaviylik  asosida  saylanadigan  bir  yuz  yigirma  deputatdan 
iborat bo'ladi. 
Qonun  chiqarish  faoliyatini  amalga  oshirishda  Oliy  Majlisning  yuqori  palatasi  - 
Senatning  faoliyati  ham  alohida  muhim  ahamiyatga  molik  bo'ladi.  Senat  sessiyalarda 
to'planib,  quyi  palata  tomonidan  tayyorlangan  qonunlarni  muhokama  qiladi  va  o'z 
qarorini chiqaradi. 
Shunday  qilib,  Oliy  Majlisning  ikki  palatali  bo'lishi  qonun  chiqarish  faoliyatini 
yanada takomillashtirish imkonini beradi.