maruza. Kirish. Neft va gaz geologiyasi soat

(3.11)
bu yerda : Rqat - boshlang‘ich qatlam bosimi, Pa;
H - qatlamni joylashuv chuqurligi, m;
g - erkin tushish tezlanishi, m/s2;
ρ - suyuqlikni zichligi, kg/m3;
Agar quduqdan suyuqlik oqsa yoki favvoralansa, unda
(3.12)
bu yerda: Rq.u. – quduq ustidagi bosimi, Pa;
Agar quduqdagi suyuqlik sathi quduq ustigacha yetib bormasa u holda qatlam bosimi quyidagi ifoda orqali aniqlanadi:
(3.13)
bu yerda: - quduqdagi suyuqlik ustunini balandligi, m;
Qatlam bosimi bir satxdagi tekisliklar bosimiga mansub bo‘lib, bunday tekiclik sifatida dengiz sathini yoki qatlamdagi suv va neftning birlamchi boshlangich tutashuv chizig‘i staxini tushunish mumkin. Shartli ravishda qabul qilingan tekislikdagi bosim qiymatlariga nisbatan olingan qatlam bosimiga – keltirilgan qatlam bosim deb ataladi va quyidagi formula bo‘yicha aniqlanadi:
(3.14)
(3.15)
bu yerda: va - mos ravishda Rqat 1- va 2- quduqlardagi o‘lchangan
qatlam bosimi; Pa;;
va quduq tubidan suv-neft tutashuvigacha bo‘lgan masofa,m;
va – mos ravishda neft va suvning zichligi, kg/m3.
Neft konlarini ishlatish davrida texnologik jarayonlarga ta’sir qiladigan bir nechta bosim turlari mavjud. Bularga quduq tubidagi statik va dinamik bosimlar, o‘rtacha muallaq qatlam bosimi, o‘rta muallaq hajm bo‘yicha qatlam bosimi, boshlang‘ich qatlam bosimi va qatlam joriy bosimi kabilar kiradi.
Quduq tubidagi statik bosim quduq uzoq vaqt to‘xtatilgandan keyin o‘rnatiladi. Statik bosim quduqdagi suyuqlik ustuni gidrostatik bosimi bo‘lib, quduqdagi suyuqlik sathidan quduqning tubigacha bo‘lgan musofada o‘lchash o‘tkazilgandagi bosim. Odatda bunday suyuqlik sifatida perforatsiya oraliqlarining o‘rtasigacha bo‘lgan masofa ham qabul qilinadi. Statik bosim ko‘p holatlarda qatlam bosimi sifatida yuritiladi.
Statik sath - bu quduq usti ochiq va uzoq muddat to‘htatilgandan keyin barqarorlashgan suyuqlik ustuni sathi.
Quduq tubidagi dinamik bosim quduqdan suyuqlik yoki gaz qazib olinganda quduq tubidagi barqaror bosim. Quduqqa suv, polimerlar, issiqlik tashuvchilar va suyuqlik haydash davridagi bosim ham dinamik bosim deb yuritiladi. Umumiy holda dinamik bosim quduq tubidagi bosim ham deb ataladi.