Ma’ruza fanning predmeti, maqsadi va vazifasi


Fizikaviy fanlar va arxeologiya



Download 1,83 Mb.
bet39/103
Sana22.04.2022
Hajmi1,83 Mb.
#572680
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   103
Bog'liq
Arxeologiyaga kirish majmuasi

Fizikaviy fanlar va arxeologiya.


Fizik xodisalar - texnik rivojlanishni anglash, tabiyat va jamiyatning bir biriga bog’liq holda rivojlanishi tabiiy xol. Aylana (arava)ning, ya’ni ilk mexanikaning kashf etilishi jamiyat taraqqiyotiga qanchalik ta’sir etganligini anglab etishning o’zi arxeologiya va fizikaning nihoyatda chambarchas ekanligini ko’rsatadi.
Sopolning kashf etilishi ham fizikaviy xodisa, bir jism (modda)ning olovning ta’sirida bir holatdan ikkinchi holatga o’tishi hodisasidir. Bunday misollarni yuzlab keltirish mumkin, albatta.
Fizika fani arxeologiyaning ish uslubida ham qo’llanmoqda. Buni biz madaniy qatlamlarning xronologiyasini aniqlashda Radiouglerod usulining qo’llanishida ko’rishimiz mumkin.
Radiokarbon usuli (S-14). Arxeologik tadqiqotlar natijasida madaniy qatlamdan ko’mirga aylanib ketgan daraxt qoldig’i yoki yongan yog’och qoldig’i topilsa shu yog’och asosida madaniy qatlamning yoshi aniqlanadi. Shu usulda yodgorlik yoshini aniqlash uchun arxeolog bilishi lozim bo’lgan jihatlarga e’tibor qaratamiz.
Bu usul aniq yoshni beruvchi, fizika fani yutuqlari asosida amalga oshiriladi. S-14 usulida ishlaydigan laboratoriyalar Sankt-Peterburg shahrida, Berlin shahrining Germaniya arxeologiya institutida, Amerikaning Kolifornaya universitetida, Angliya, Frantsiya, Italiya kabi Evropa mamlakatlari arxeologiya institutlarida Radiokarbon usulida ishlaydigan laboratoriyalar mavjud. Bu laboratoriyalar fizika, ximiya, matematika fanlarining integrallashuvi natijasida, yongan yog’ochning ionlashishi yordamida hozirgi vaqtdan necha kun avval yonganligini aniqlab
berish imkoniyatiga ega. Bu albatta laboratoriya ishi natijasi bo’lib, S-14 analizi uchun arxeolog yongan yog’och qoldig’ini quyoshga ko’rsatmay salafan qog’ozga oladi. Salafan ustida yodgorlik nomi, arxeologik otryad nomi, qazishma nomeri, madaniy qatlam nomeri ko’rsatilgan holda laboratoriyaga jo’natiladi.
Keyingi yillarda radiokarbon usuli (S-14) takomillashib, analizlarni kalibratsiya qilish boshlandi. Bunga ko’ra analizning aniq yoshi va (Q -) 50 oralig’idagi vaqtni bermoqda.

Download 1,83 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   103




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish