Ma’ruza fanning predmeti, maqsadi va vazifasi

Tarixiy arxeologiya – Tarixiy arxeologiya (historical archaeology) – yozuv sistemasining paydo bo’lgandan keyingi davr arxeologiyasi, Yozuvgacha bo’lgan arxeologiya (prehistoric archaeology) – yozuv sistemasi paydo bo’lgungacha bo’lgan arxeologiya, Prototarixiy arxeologiya (protohistoric archaeology) – yozma manbalar cheklangan hududar arxeologiyasi. Masalan Alyaska, Shimoliy Kaliforniya va h.k. hududlar.
Fazoviy arxeologiya – arxeologik yodgorliklarni fazodan turib tadqiq etish turi.
Xronologiyaga asoslangan arxeologiya – Sanoat arxeologiya – sanoat revolyutsiyasi davri arxeologiyasi, Yaqin Sharq arxeologiyasi (ayrim adabiyotlarda O’rta Sharq arxeologiyasi, Bibliya arxeologiyasi deb yuritiladi) yahudiy va xristian dini haqidagi arxeologiya, O’rta asrlar arxeologiyasi – 4 asrdan – 16 asrgacha bo’lgan davrlarni qamrab oladi. So’ngi o’rta asrlar arxeologiyasi – 16 asrdan 20 asrlarni qamrab olgan arxeologiya, Zamonaviy arxeologiya – 21 asr arxeologiyasi.
Tsivilizatsion arxeologiya – Ossurshunoslik (Mesopotamiya), Klassik arxeologiya (Yunoniston va Rim), Etruskshunoslik (Etruriya), Misrshunoslik (Misr) va h. k.
Eksperemental arxeologiya – qadimgi davr moddiy madaniyat ashyolarini yasalish texnologiyasini qayta o’zlashtirish arxeologiyasi. Masalan. Ibtidoiy jamiyat tosh qurollarini yasash va h. k.

Nazorat savollari

1. 
   Arxeologiya nima?
   
2. 
   Arxeologiya fani maqsadi va vazifasi?
   
3. 
   Arxeologiya va bugungi kun?
   
4. 
   Arxeologik manba bu.....
   
5. 
   Arxeologiya fani tadqiqot turlari haqida ayting.
   
6. 
   Arxeologiya fani ish uslubi haqida ayting
   
7. 
   Arxeologiyada an’anaviy fan turlarini ayting
   

Test savollari

1. 
   Ilmiy maqsadlardagi dastlabki arxeologik qazishmalar qachondan boshlangan?
   

A) VII asr boshidan B) VIII asr boshidan V) IX asr boshidan G) X asr boshidan

2. 
   Qachon yirik arxeologik kashfiyotlar davri bo’lib, arxeologiya fan sifatida shakllanib bordi?
   

A) XIX asr
B) XX asr boshlari V) XX asr oxiri G) XXI asr

3. 
   Hozirgi zamon Arxeologiyasi qachon shakllandi?
   

A) XIX asr
B) XX asr boshlari V) XX asr oxiri G) XXI asr

4. 
   Tarixiy manbalar o’z navbatida nechi turga bo’linadi? A) 5 tur
   

B) 4 tur
V) 3 tur
G) 2 tur

5. 
   Arxeologik manbalar o’z navbatida nechi turga bo’linadi? A) 5 tur
   

B) 4 tur
V) 3 tur
G) 2 tur

6. 
   Arxeologiya fani taraqqiyoti davrida asosan nechta tadqiqot turi shakllandi?
   

A) 5 tur
B) 4 tur
V) 3 tur
G) 2 tur

7. 
   Arxnologiya fani ish uslubi metodologik jihatdan nechta qismdan iborat?
   

A) 5 tur
B) 4 tur
V) 3 tur
G) 2 tur

8. 
   Antrokologiya (Anthracology) bu......
   

A) yodgorliklarda hayvon suyak qoldiqlarini o’rganuvchi arxeologiya B) toshko’mir qoldiqlari bilan shug’ullanuvchi arxeologiya
V) qadimgi janglar o’tgan maydonlarni tadqiq etuvchi arxeologiya G) suyaklar ustida ilmiy tadqiqot ishlarini olib boradi

9. 
   Osteologiya bu......
   

A) yodgorliklarda hayvon suyak qoldiqlarini o’rganuvchi arxeologiya B) toshko’mir qoldiqlari bilan shug’ullanuvchi arxeologiya
V) qadimgi janglar o’tgan maydonlarni tadqiq etuvchi arxeologiya G) suyaklar ustida ilmiy tadqiqot ishlarini olib boradi

10. 
    Arxeozoologiya bu......
    

A) yodgorliklarda hayvon suyak qoldiqlarini o’rganuvchi arxeologiya
B) toshko’mir qoldiqlari bilan shug’ullanuvchi arxeologiya
V) qadimgi janglar o’tgan maydonlarni tadqiq etuvchi arxeologiya G) suyaklar ustida ilmiy tadqiqot ishlarini olib boradi

11. 
    Jang maydoni arxeologiyasi (Battlefield archaeology) bu......
    

A) yodgorliklarda hayvon suyak qoldiqlarini o’rganuvchi arxeologiya B) toshko’mir qoldiqlari bilan shug’ullanuvchi arxeologiya
V) qadimgi janglar o’tgan maydonlarni tadqiq etuvchi arxeologiya G) suyaklar ustida ilmiy tadqiqot ishlarini olib boradi