Ma’ruza C++ tili sintaksisi va uning leksik asosi. C++ tili dasturining tuzilishi va shakli Reja

1.8. Dasturni formatlash 
Yaxshi xujjatlashgan dastur qismi sifatida foydalanuvchi dastur bilan 
muloqotda bo‘lganda (dasturni ishga tushurganda) uning dasturni tushunishi ham 
nazarda tutiladi. Foydalanuvchi dasturni ishga tushurganda qanday berilganni 
kiritish kerakligini bilmasa dasturdan foydalanish qiyinlashadi. Shuning uchun 
foydalanuvchiga nima qilish kerakligini yoki qanday tushunchaga ega ma’lumot 
kiritilishi yoki chiqarilayotganini ko‘rsatib borish kerak. Masalan, int turidagi son 
o‘zgaruvchisi uchun quyidagi dastur qismi berilgan bo‘lsin:
cout << "1 va 10 oralig’idagi butun sonni kiriting"

---

<< " va Enter tugmasini bosing" << endl;
cin >> son;
Ushbu dastur qismi ishga tushganda foydalanuvchi ekranida quyidagi matn 
hosil bo‘ladi:
1 va 10 oralig’idagi butun sonni kiriting va Enter tugmasini bosing
Ushbu qatorni ko‘rgan foydalanuvchi 1 va 10 oralig‘idagi sonni kiritishi, 
keyin Enter klavishini bosishi kerakligini tushunadi. Agar shu yozuvlar 
foydalanuvchiga taqdim etilmasa, foydalanuvchi nimani kiritishini bilmasdan 
o‘tiraveradi. Shuning uchun, odatda, foydalanuvchi kiritishi lozim bo‘lgan 
qiymatdan oldin foydalanuvchiga ma’lumot chiqarish orqali dastur tuziladi.
Dasturchi yozayotgan dastur faqat uning o‘zi uchun emas, balki boshqalar 
uchun ham tushunarli bo‘lishi kerak. Shuning uchun dasturchi dasturini 
xujjatlashtirib tuzishi kerak. Yaxshi xujjatlashgan dasturni birinchi yozilganidan 
uzoq vaqt o‘tgandan keyin ham tushunish va o‘zgartirish oson bo‘ladi. Bunda 
xujjatlashgan identifikatorlar yoki izohlardan foydalanish mumkin. Izohlar dastur 
qismining maqsadi-mazmunini, dasturchi ismini (kim yozganligini) va turli spetsifik 
ma’lumotlarini uz ichiga olishi kerak. Shuningdek, dastur matnini ham turli 
qoidalarga asoslanib tuzish maqsadga muvofiq. Masalan, o‘zgaruvchilarni e’lon 
qilishda:
int gramm, tonna;
double x, y;
va
int gramm,tonna; 
double x,y;
Ikkala ko‘rinish ham xatosiz, to‘g‘ri yozilgan. Ularni tushunishda kompyuter 
qiyinchilikka duch kelmaydi. Ammo dasturchi uchun birinchi ko‘rinish 
tushunarliroq. Sababi, o‘zgaruvchilarning turlari alohida ajratilgan, o‘zgaruvchilar 
ham probel yordamida ajratib yozilgan.
//Noto’g’ri formatlangan C++ dasturi.
#include
#include  
using namespace std;
int main(){
int son; double vazn;
string ism;

---

cout << "Son kiriting: "; cin >> son; cout << endl;
cout<<"son: "<cout<<"Ismingizni kiriting: "; cin>> ism;
cout<cin>>vazn; cout<cout<<"Ismingiz: "<<}
// To’g’ri formatlangan C++ dasturi.
#include
#include
using namespace std;
int main(){
int son;
double vazn;
string ism;
cout << "Son kiriting: "; cin >> son;
cout << endl;
cout << "son: " << son << endl;
cout << "Ismingizni kiriting: "; cin >> ism;
cout << endl;
cout << "Vazningizni kiriting: "; cin >> vazn;
cout << endl;
cout << "Ismingiz: " << ism << endl;
cout << "Vazningiz: " << vazn << endl; 
return 0;
}
Ushbu ikki dasturdan ko‘rinib turibdiki, noto‘g‘ri formatlangan dasturni 
tushunish to‘g‘ri formatlangan dasturni tushunishga qaraganda qiyin.