Ma`ruza-9 Mavzu: Sanoatda ammiak va nitrat kislotasi ishlab chiqarish. Reja


-rasm. O`rta bosimda ammiak sintezi kolonnasi



Download 392,37 Kb.
bet8/8
Sana13.07.2022
Hajmi392,37 Kb.
#791949
1   2   3   4   5   6   7   8
Bog'liq
9-ma`ruza

6 3-rasm. O`rta bosimda ammiak sintezi kolonnasi.
1— kolonna korpusi; 2— ichki devor;
3–oralig`idagi aylanma bo`shliq; 
4—katalizator qutisi; 5—issiqlik almashgich; 6— boshoqsimon panjara;
7— markaziy quvur; 8— ikkinchi issiq almashgich; 9— qo`shimcha azot-vodordli aralashma berish uchun kuvur (baypas).

Hozirgi vaqtda mahsuldorligi 150 dan to 150 t/sutkagacha bo`lgan ammiak sintezi kolonnalari qo`llaniladi. Mahsuldorlik 91 % gacha bo`ladi. Katalizatorlar har ikki yilda almashtiriladi. 1 litr ammiak ishlab chiqarish uchun 2750-2900 nm3 azot vodorotli aralashma: 300 m3 suv, 1300-1500 kvt/s. elektr eyengichsi sarflanadi.


Ammiak ishlab chiqarishning hozirgi zamon sxemasi.
Yangi qudratli yirik ishlab chiqarish qurilmalarini loyihalashda fan va texnikaning so`nggi yutuqlariga asoslanib, eng kam energiya, capital mablag` sarflangan holda yuqori unumdorlik bilan eng arzon tayyor mahsulot ishlab chiqarish maqsad qilib qo`yiladi. Ammiak ishlab chiqarishda bu maqsadga, reaksiya issiqligidan to`liqroq foydalanish imkoniyatini beruvchi yirik agregatlarni barpo etish orqali erishiladi. Shunday eng so`nggi fan yutuqlari asosida ishlovchi metan konversiyasi bilan birga ammiak sintezini qo`shib amalga oshiruvchi ammiak sintezi qurilmasining sxemasi 64- rasmda berilgan. Bunda havo bilan sovituvchi apparatlar keng qo`llanilgan, bu suv sarfini ham ancha kamaytiradi.

64-rasm. Ammiak ishlab chiqarish sxemasi.
1— tabiiy gaz qizdirgichi; 2— organik oltingugurtni gidrogenlash reaktori;
3— vodorod sulfid adsorberi; 4— issiqlik almashgich; 5— quvursimon pech metan
konvertori; 6— yoqish pechi; 7— shaxtali metan konvertori; 8— bug` qozoni;
9— CO gazining birinchi darajali konvertori; 10— SO gazining ikkinchi darajali konvertori; 11— issiqlik almashgich; 12— SO2 reaktori; 13— CO adsorberi; 14, 24 — havo sovutgichi; 15— metanator; 16— gaz trubinali trubokompressor; 17— bug` trubinasi; 18— ammiak sovutgichi; 19— birlamchi separator; 20— ikkilamchi separator; 21— sovuq issiqlik almashgich; 22— bug` qozonlarini qizdirgichi; 23— issiqlik almashgich; 25— sintez kolonnasi.
Bu esa hukumatimizning texnik maqsadlarda suv sarfini kamaytirish haqidagi qarorlariga amaliy javobdir. Bu zavodning quwati 1500 t/sutkaga teng bo`lib: bunda, ikki bosqichli bug` havoli metan konversiyasi, CO ning yuqori va past haroratli konversiyasi, monoetanolamin bilan CO2 dan tozalash, CO va CO2 dan katalitik
gidrogenlash yo`li bilan batamom tozalash usullari qo`llaniladi.
Tabiiy gaz (CH4) 4 MPa bosim ostida oltingugurtli birikmalardan tozalangach, 3,7:1 nisbatda suv bug`i bilan qo`shilib chiqib ketuvchi gazlar issiqligi bilan issiq almashtirgichda(4) qizib, tabiiy gaz yoqiluvchi quvursimon metan konvertoriga(5) keladi. Metanning suv bug`i bilan konversiyasi CO hosil bo`lguncha nikel katalizatori ishtirokida va 800—850°C haroratda olib boriladi. Konversiyaning
birinchi bosqichidan keyin konversiyaga uchragan gazning tarkibida 9—10 % metan qoladi. So`ngra gaz havo bilan aralashtirilib shaxtali metan konventoriga(7) yuboriladi. U yerda 900—1000°C da qolgan metan havo kislorodi bilan (bug` gazining nisbatan 0,8:1) konversiyaga uchraydi. Shaxta konvertoridan gaz, bug` hosil qilish qozoniga yuboriladi. Bu qozonda yuqori haroratli bug` (10 M Pa, 480°C) hosil bo`lib, u markazdan qochma kompressorlarning turbinasini harakatga keltirish
uchun foydalaniladi. Gaz, bug` hosil qilish qozonidan uglerod (II)-oksidining, ikki bosqichli konversiyasiga boradi. CO ning konversiyasi awal birinchi bosqichli konvertorda (9) o`rtacha haroratli temir-xromli katalizator ishtirokida 430—470°C da, keyin esa ikkinchi bosqichli CO konvertorida (10) rux-xrom-misli katalizator ishtirokida 200—260°C da boradi. Ikkinchi bosqichli CO konvertoridan chiqqan gazlar issiqligi gazni CO2 dan tozalovchi adsorberdan chiqqan monoetanolamin eritmasini regeneratsiyalash uchun sarflanadi. So`ngra gaz CO2 dan tozalanishi uchun sovuq monoetanolamin bilan sug`orilib turuvchi adsorberga boradi. U yerda 30—40°C da, gaz CO, CO2 va O2 dan tozalanadi. Absorberdan chiqgach gaz tarkibida 0,3 % gacha CO, 30-40 sm3/m3 CO2 saqlaydi. 280-350°C da nikel katalizatori ishtirokida metanotorda (15) gidrogenlanadi. Metanatordan chiqqan tozalangan gazlarning issiqligi awal zavodda ishlatiladigan suvlarni qizdirish uchun sarflanadi. Keyin esa gazlar havo sovitgichlarda yana sovitiladi va reaksiya natijasida hosil bo`lgan suvdan tozalash uchun suv ajratgichdan (rasmda ko`rsatilmagan) o`tkazilib, toza azot vodorodli gaz olinadi. Azot vodorodli gaz aralashmasini 30 M Pa gacha siqish uchun va sintez agregatda gazlarning sirkulizatsiyalanishi uchun markazdan qochma kompressorlar ishlatiladi. Toza azot
vodorodli aralashma gaz ammiakli sovitgich (18) va seperatordan iborat bo`lgan ikkilamchi kondensatsiya sistemasi (19-20) oldida sirkulyatsiya gazi bilan qo`shiladi. So`ngra ikkita issiq almashtirgichlardan (21,22) o`tib tokchali sintez kolonnasiga (25) kiradi.
Reaksiyaga kirishgan gazlar sintez kollonasidan 320—380 haroratda chiqib awal ta`minot suvini qizdiruvchi apparatdan (22) keyin «issiq» issiqlik almashtirgichdan o`tib (23) havo sovitgichlaridan (24) «sovuq» issiqlik almashtirgichdan (21) va suyuq ammiakni ajratuvchi seperatordan (19), (20) o`tib keyin sirkulyatsiya kompressoriga (16) boradi. Suyuq ammiak esa seperatordan suyuq ammiak omboriga boradi. Azot sanoatini rivojlantirishning asosiy vazifasi, bu yirik qudratli (to 3000 t/sutkagacha NH3 ishlab chiqaruvchi agregatlar yaratishdan, yangi ancha aktiv zaharlanishga, kuyishga chidamli bo`lgan, past haroratda aktivlik ko`rsatuvchi katalizatorlar yaratishdan iboratdir. Respublikamizda «Navoiyazot» ishlab chiqarish birlashmasi, Olmaliq ammofos va Farg`ona azotli o`g`itlar zavodlari har yili 1,5 mln.t. o`g`it ishlab chiqaradi.
Download 392,37 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish