Ma‟ruza №4 Mavzu: Ruda va yondosh jinslarning fizik-mexanik tavsifi

Rudani o‟z-o‟zidan yonuvchanligi
. Bu xususiyat tarkibiy qismida oltingugurt 
ko‘p bo‘lgan kolchedanli rudalarga taalluqli, oltingugurt qo‘porilgan rudani qizdiradi 
natijada ruda o‘z-o‘zidan yonadi. Yer osti yong‘ini sul‘fidli rudalarni yonishidan hosil 
bo‘lib, uni o‘chirish katta qiyinchiliklarga olib keladi, bu o‘z navbatida korxonaga katta 
zarar keltiradi. Bunday yong‘in xavfsizlik qoidalariga to‘liq rioya qilinmalik sababli 
yuzaga keladi. 
Namlik sig‟imi
. Ruda tabiiy holatda va qo‘porilib parchalanganda suvli, namli 
va quruq ko‘rinishda bo‘ladi. Rudani suvliligi rudadagi suv miqdori va rudani tarkibiga 
suv singuvchanligiga bog‘liq bo‘lib, bu suv miqdori 1 m
3
hajm 
rudadagi suvning hajmi bilan o‘lchanadi.
Rudani namligi uning zichlanib qolishiga ta‘sir etadi, qish vaqtida esa muzlab 
qolishini tezlashtiradi.