Маъруза 12 Саноат роботларининг одимли ҳаракатланувчи моторларнинг турлари

Реактив (ўзгарувчан магнит қаршиликли
) одимли ҳаракатланувчи моторлар 
(ОҲМ).Реактив ОҲМ ларда роторнинг дискрет бурилиш бурчаги статорнинг қарама-
қарши қутблари орасидаги энг кичик магнит қаршилиги билан аниқланади. Реактив ОҲМ 
ламинг асосий афзаллиги - юқори бурчак йўл қўйиш қобилиятидир. Уларнинг энг катта 
камчилиги- айлантириш моментининг пастлидир. 
Реактив ОҲМ ларнинг тузилишида ўзгармас магнитли ОҲМ лар билан кўп 
ўхшашликлар бор. Уларда қўзғатиш чулғамлар статорда ўрнатилган бўлиб, қарама-қарши 
чулғамлар битта ток манбасига уланади. Шундай бўлсада бу моторларда иккита сезиларли 
фарқ мавжуд:
Ротор.
Ўзгармас магнитли ОҲМ дан фарқ қилиб, реактив ОҲМ нинг роторида 
ўзгармас магнитлар йўқ. У пўлат пластинкалардан йиғилган дискдан иборат, дискнинг 
чеккаланда тишлар деб аталадиган бўртиб чиққан жойлар бор. 
Фазалар
. Ўзгармас магнитли ОҲМ ларнинг кўпи икки фазали тузилишга эга. 
Реактив ОҲМ ларнинг контроллери статорда қарама-қарши жойлашган чулғамларнинг 
ҳар бирини мустақил бошқаришга созланган. Бошқача сўзлар билан, агар статорда Н та 
чулғамлар ўрнатилган бўлса, бунақа реактив ОҲМ да фазалар сони 
N
/2 га тенг. Реактив 
ОҲМ нинг соддалаштирилган тузилиши 12.4- расмда келтирилган. Статорда 8 та 
қўзғатиш чулғамлар, роторда эса 6 та тишлари мавжуд. 

---

12.4-расм. Реактив ОҲМнинг схемаси 
Гибрид ОҲМ. Гибрид ОҲМ реактив моторлар ва ўзгармас магнитли моторларнинг 
энг яхши тавсифларини ўзида бирлаштиради. Унинг ротори ўзгармас магнитли ОҲМ лар 
ротори каби ўзгармас магнитли шунинг учун сезиларли айланиш моментига эга. РиоРанд 
компанияси ишлаб чиқарадиган JK42HW34 русумли гибрид ОҲМ нинг ташқи кўриниши 
10.6- расмда келтирилган 
12.5-расм. Гибрид ОҲМнинг ташқи кўриниши