Ma’ruza – 3 Mavzu: Konstruktsion materiallar

Polietilen-etilendan olinadigan polimer bo‘lib, yuqori (150 Mpa) va past bosimda olinadigan turlarga ajraladi. YUqori bosimda olinadigan polietilen yuqori zichlikka, mustaxkamlikka va issiq-likka chidamliligi bilan ajralib turadi. Bu polimerdan tayyorlan-gan detallar minus 60 ⁰S dan to +60 ⁰S gacha bo‘lgan chegarada xizmat qilishlari mumkin. Undan tayyorlangan trubalar, plyonkalar, armatu-ralar, xar xil idishlar pardozlash jixozlarida va sexlarda keng qo‘llaniladilar. Bu maxsulotlar ko‘pgina kislotalar, ishqorlar, moylar va benzin ta’siriga chidamlidir.
Poliamidlar – kaprolaktam, geksametilenadipinamid, va boshqa monomerlardan olinadigan polimerlar bo‘lib, tola sifatida, konstruksion material sifatida keng ishlatiladilar. Ular yuqori mustaxkamlikka, suv, moy, ishqor, kuchsiz kislotalar ta’siriga chidamli bo‘lib, kichik ishqalanish koeffitsientiga ega bo‘lganli-lari uchun sirpanish podshipniklari, tishli g‘ildiraklar, vtulkalar, mashina ruchkalari va boshqa mashina detallarini tayyorlashda ishlatidilar.

Plastmassalar:

Viniplast – polivinilxlorid polimeriga xar xil qo‘shimchalar qo‘shish orqali olinadi. Bu material yuqori kimyoviy chidamlilikka ega, ya’ni sulfat, fosfor va xlorid kislotalarining barcha konsen-tratsiyali eritmalari, ishqorlar ta’siriga chidamli. Azot kislotasi-ning 50% gacha bo‘lgan eritmasi ta’siriga xam chidamliligi bilan ajralib turadi. Bu materialdan qalinligi 2-20 mm bo‘lgan listlar, trubalar, sterjenlar tayyorlanadi. Undan detallar tayyorlashda, ta’mirlash ishlarini bajarishda yuqori xaroratli (220 ⁰S) xavo yordamida payvandlashdan yoki kleylash usulidan foydalanish mumkinligi bu materialdan foydalanish chegarasini yanada kengaytiradi. Viniplast –40⁰S ÷ + 60⁰S xarorat ta’siriga chidaydi.
Tekstolit - termoreaktiv smola fenolformaldegid shimdiril-gan va qotiruvchi aralashtirilgan tolali materiallarni presslash yo‘li bilan olinadigan konstruksion material bo‘lib, undan sirpanish podshipniklari, shovqinsiz ishlaydigan tishli g‘ildiraklar, chervyaklar, listlar tayyorlanadi.