Marketing tadqiqotlari

Marketing tadqiqotlarini o‘tkazishning asosiy qoidalari

Marketing tadqiqotlarini o‘tkazishning asosiy qonuniyatlari, uning vujudga kelish, shakllanish va rivojlanishning ob’ektiv sabablari, zarurati bilan belgilandi, hamda uning maqsadi nixoyatda keng va murakkab masalalarni xal qilishga qaratilgandir. U ishlab chiqarishni xaridor ehtiyojiga moslashtirib, talab va taklifni muvozanatiga erishgan xolda, uni tashkil etgan korxona, tashkilotlarga yuqori foyda keltirishdir. Bunga erishish uchun marketing quyidagi muhim vazifalarni xal etmogi

lozim: xaridorlar (iste’molchilar) ehtiyojini o‘rganish; tovarlarga bo‘lgan ichki va tashki talablarni o‘rganish; korxonaning faoliyatini xaridorlar ehtiyojiga moslashtirish; talab va taklif to‘g‘risidagi olingan ma’lumotlar asosida bozorni o‘rganish; tovarlar reklamasini tashkil etish, xaridorlarni tovarlarni sotib olishga qiziqishini oshirish; tovar yaratuvchi yoki uni sotuvchi korxona tadqiqotlarini amalga oshirish uchun ma’lumotlar to‘plash va tahlil qilish; tovarni bozorga chiqarishdagi barcha xizmatlar to‘g‘risida ma’lumotlar olish; to‘ldiruvchi tovarlar va o‘rnini bosuvchi tovarlar to‘g‘risida axborotlar yig‘ish; tovarlarga bo‘lgan talabni istiqbollash, ularni amalga oshirishni nazorat qilishdan iboratdir (1.7 – rasm).

1.7.-rasm. Marketing tadqiqotlarini o‘tkazish¹

Marketing tadqiqotlarini o‘tkazishda asosiy tamoyillar ham mavjud ular quyidagi rasmda aks ettirilgan (1.8 – rasm).

¹ Котлер Ф. Маркетинг менеджмент. 11-изд. СПб.: Питер, 2015 – 245 б .

Bozorni tadqiq qilish - marketing tadqiqotlarining ma’lum bir qismidir, xolos. Faqatgina shartli ravishdagina ularni marketing tadqiqotlarining asosi deb qabul qilish mumkin. Bozorni tadqiq qilish jarayonida quyidagilar aniqlanadi:

• 
  yoshi, jinsi, hududiy, ijtimoiy, oilasidagi kishilar soni, o‘zini tutishi, daromadi darajasi bo‘yicha iste’molchilar guruhini aniqlash;
  
• 
  assortimentni rejalashtirishda, sotish va reklamani tashkil qilishda xaridorlarning istagini aniqlash;
  
• 
  mahsulotning sotilishi miqdori, uning umumbozor sig‘imidagi ulushi (hududlar va segmentlar bo‘yicha xam);
  
• 
  firmaning raqobatdoshligini va uning bozordagi o‘rni.