Markaziy osiyo xalqlari madaniyati tarixi

3– topshiriq. Tarixiy terminlar mazmuni izoxini yozing. Ball talabani bilish darajasiga qarab aniqlanadi.
VARAXShA – Javob: Varaxsha Buxoro hukumdorlarining yozgi dam olish vazifasini bajargan qarorgoh hisoblanadi (IV-VI asrlar). Bu qarorgohda O’rta Osiyodagi naqsh o’makorligining noyob namunalari jamlangan va saroyni bezab turgan. Bu saroy O’rta Osiyoning IV-VI asrlardagi madaniy hayoti xaqida muhim makumotlar beradi.

VERNISAJ– Javob: Vernisaj bu ko’rgazmaning tantanavor ochilishidir. Yani nomi ko’rgazmadan oldin rangtasvir asarlari sathiga lok berish degan manoni bildiradi.Vrnisajni asosan fransuz rassomlari boshlab bergan deb qaraladi.
VITRAJ- bu rangli shisha parchalaridan terib yoki yorug’lik o’tkazadigan boshqa materiallardan foydalanib deraza, eshiklarga xar xil rangdagi naqsh, tasvir solish sanatidir. Bunda quyosh nurlari ushbu shishalardan o’tib bino ichkarsiga o’zgacha rang shkuh bag’ishlagan. Dastlabki vitrajlar Qdimgi Misir va Qadimgi Rimda paydo bo’lgan.

GALEREYA –Javob: Galereya degada peshayvon, bostirma, binolarda yon devorlardan biri o’rniga ustunlar o’rnatilga usti yopiq binolar tushuniladi.

GANChKORLIK – Javob: Gnchikorlik bu badiy hunarmandchilik turi,amaliy sanatning ganchda ishlash bilan bog’liq soxasidir.

ZARDO’ZLIK – Javob: Bu sanat turi bezak sanat turiga kiradi. Yani zar ip, nozik sim ipak bilan kashta tikibbezak yaratadigan soha hisoblanadi.

ZASTAVKA – Javob: Zastavkabu bezak, lavha degan manolarni anglatadi. Sjuni aytib o’tishim joiyizki bu sanat Rossiyada keng tarqalgan.
IKONA –Javob: Bu sanat turi ham diniy ahamiyat kasb etadi. Yani Ikonalarni asosan tarqiy etishi va keng tarqalishida Yevropa katolik cherkovining tasiri kattadir. Bunda yangi tug’ilgan bollarni Iso, Bibi Mariyam va avliyolarning chizilgan bo’rtib ishlanga tasvirlarida yani ikonalar qarshisida amalga oshirilgan. Bu sanat turi ham o’rta srlarda Yevropaning asosiy sanat yo’nalishiga aylangan va taraqiy etgan.

IMPRESSIONIZM – Javob: Bu g’oya asosan rassomchilik soxasida keng tarqalgan va XIX asr oxiri XX asr boshlarida hokum surgan. Bunda chizilayotgan rasim hayotiyligi, aniqliligi va jonli qilib tasvirlanishidir.

INKRUSTATSIYa – Javob: BeZash usuli; buyum binolarni badiy bezashda keng qo’laniladi. Yog’och, tosh kabi bo’laklaridan qadab, yopishtirib naqsh, yozuv, tasvir hosil qilinadi. Xalq amaliy bezak sanatida yog’ochga yog’ochdan Inkrustatsiya qilish muqatta, xotamkori deb ataladi.

IKONOGRAFIYA –Javob: Bu qadimgi Ikona sanatining zamonaviy fatografiya sanati bilan aloqasidir. Yani Ikonada diniy shxslarning tasvirlari aniq qonun qoida asosida yaratilgan ammo XX asrda boshlab Fatografiya soxasining rivojlanishi bu qonun qoidalarni Fotografiya sohasiga ham joriy qilish zaruriyatini uyg’otdi.
KITOB BADIIY BEZAGI– Javob: Kitob baddiy bezagi deganda kitoblarni zamonaviy qilib bezash sanatini tushunaman. Bu bezash davomida miiliy urf odadtlar, an-anlar, avval malum bo’lgan ananlarnin zamonaviy uslub bilan uyg’unlashtirishdir. Hozirda kitob bezash sanati yuqori darajada shakilangan.Kitoblarni bezash bundan buyon ham rivijlanib boradi va yangi kashf etilmagan yo’nalishlari yartiladi.