Markaziy osiyo xalqlari etnologiyasi


gar a, bekovul, ulugdepe va gunesh



Download 6,5 Mb.
Pdf ko'rish
bet58/136
Sana20.10.2022
Hajmi6,5 Mb.
#854415
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   136
Bog'liq
Doniyorov A,X, Markaziy osiyo xalqlari etnologiyasi

gar a, bekovul, ulugdepe va gunesh.
Gara qavmi chekich, quraysh, islom, boy, uga, tagam, mamish, 
yabanlar; 
' ' .
Bekovul qavmi lambe, sarli yerli ushaqom, tog‘achi, kultak;
Ulugdepe qavmi garama, surxi, surx, chatroq, oqteri, aji 
esenmengli, giziloyoq, etbosh, denaji, chakir, gabasoqol, sulaymon, 
omar, gizilja;
Gunesh qavmi gurama gunesh ellaridan iborat.
Teke elini ikki nasi - nasab avlodlari tashkil etgan: otamish va 
to ‘xtamish. w
Otamish avlodi sichmaz hamda bag‘shi avlodlaridan iborat. 
Sichmaz avlodi sichmazning o ‘zi bilan uch urug‘ qavmlaridan, 
bag‘shi avlodi esa bag‘shi, dashayoq, bo‘rkun, sultoniz qavmlaridan 
tashkil topgan.
T o ‘xtamish nasi - nasabini beg va bekil avlodlari tuzgan bo‘lib, 
beg avlodi, gongur, omonsha - gukche qavmlariga, bekil avlodi esa 
ganjiyusup, yazi - yusuf, gagsual, ariq - garaj, gofa va bukn 
qavmlariga ajraladi.
Teke eliga mujevur avlodi ham kiradi.
Yovmut (yovmut) eli: ham ikki nasi — nasabga bo‘linadi.
Bayramali nasabi sayak, o ‘kuz, ursuqchi, ushak urug‘lariga 
bo‘linadi.
Sariq qabilasi suqti, bayrach, alasha, xerzeki, gazmilmirad, 
bedeng, gal - bosh urug‘laridan;
Choudur qabilasi igdir, chovdur (gara - chodur), yabdal, bo‘zaji, 
burunchi qavmlaridan tashkil topgan.
123


Turkm anlam ing у ana boshqa bir qancha kichik qabila v a urug‘- 
qavmlari m avjud b o ‘lganligi bizga ma'lum: afg ‘on, arab, gurd, 
qipchoq, aymoq, girey, gazak, galmik, garamugol, tut, gullar va h.k.
XV—XVI 
asrlarda Turkm anistonning shimoliy 
tumanlarida 
chovdur va ulam ing qarindoshlari b o ‘lgan abdal va arabli qabilalari 
yashagan. U shbu qabilalam ing hammasi birga qo ‘shilib, esen-xoni, 
ya'ni Hasan eli deb yuritilgan. Q olgan urug‘-qabilalar sain-xoni deb 
atalgan.
Sariqamish qo‘li atroflari va katta Balxanda turkm anlam ing teke, 
salir hamda yovm ut qabilalariga qarashli urug‘-qavm lar yashagan. 
M azkur qabilalar orasida eng nufuzlisi salir qabilasi hisoblangan. 
Salirlar ichki salir deb ham atalgan b o‘lsa, teke, yovm ut, sariq 
urug‘lari esa tashqi salirlar nomi bilan yuritilgan.
Yazir (qoradoshli), emreli, nuxurli va qisman bayat urug‘lari 
Turkmanistonning janubiy qismida yashagan.
XIX asm ing 80-yillarida Turkm aniston R ossiya imperiyasi 
tomonidan bosib olingach, ular (turkman qabilalari)ning etnik birikish 
jarayoni tezlashgan, ammo qabilaviy bo‘linish saqlanib qolgan. Yirik 
qabilalaridan teke turkmanlari M urg‘ob havzasi va Tajanda, 
yovmutlar Kaspiy bo‘ylari hamda Xiva xonligida, ersarilar Amudaryo 
vodiysida, salirlar, sariqlar, go‘klan va chovdurlar X iva xonligida 
yashagan. X o‘jalik madaniy jihatidan turkmanlar ko ‘chmanchi 
(chorvador) va o‘troq dehqon (chumur)Iarga bo‘lingan.
Xullas, turkmanlar M arkaziy 
Osiyoda 
yashovchi 
boshqa 
xalqlarlan uch jihati, ya'ni milliy kiyinish madaniyati, gilamlari va 
mashhur axaltekin otlari bilan boshqalardan farqlangan. M ahalliy 
aholining fikriga ko‘ra, aynan kiyim-kechaklar, gilam lar va otlar 
turkman xalqining milliy o‘zligining ramzi hisoblangan.

Download 6,5 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   136




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish