Maqsudov ilhomjon, joraev jomurod yangiboevich, amirov shavkat qo ziboevich

Vologod  tuzsiz  saryog‘i,  shirin  qaymoqni  yuqori  haroratda  pasterlash  yo„li 
bilan tayyorlanadi. 
Sevimli  saryog„ini  tayyorlashda  pasterlangan  qaymoqqa  nordon  muhit  hosil 
qiluvchi  sof  mikroblar  qo„shilib  yoki  qo„shilmasdan  tayyorlanishi  mumkin. 
Qo„shib  tayyorlansa      nordon  saryog„,  qo„shilmasdan  tayyorlansa  shirin  saryog„ 
hosil bo„ladi. Tuz qo„shib yoki qo„shilmasdan tayyorlansa, tuzli yoki tuzsiz saryog„ 
deb yuritiladi. 
Dehqon  saryog‘i  ham  xuddi  yuqoridagi  keltirilgan  usulda  tayyorlanishi 
mumkin.  Bakteriya  va  tuz  qo„shilgan  yoki  qo„shilmaganiga  qarab,  shirin  yoki 
nordon,  tuzli  yoki  tuzsiz  sarta  deb  nomlanadi.  Saryog„larning    ta‟m,  hidi  va 
mazasini yaxshilash maqsadida turli qo„shimchalar asal, qand, kakao, vanil, meva 
sharbatlari  qo„shib  tayyorlanishi  mumkin.  Har    bir  turdagi  saryog„  o„ziga  xos 
kimyoviy  tarkibga  ega.  Saryog„larning  orgonoleptik  ko„rsatkichlari  quyidagi 
talablarga  javob  berishi  lozim.  Hidi    va  ta‟mi,  toza,  begona  hid  va  ta‟mdan  holi 
bo„lib, har bir tur saryog„ ko„rsatkichi o„ziga xos bo„lishi lozim. 
Konsistensiyasi – bir xil, plastik, zich, kesilgan joyi biroz yaltiroq va mayda 
suv tomchilari bo„lishi mumkin. 
Rangi – yog„ning barcha joyida bir xil, u oq – sarg„ich rangda bo„lishi kerak. 
Saryog„larni  organoleptik  baholash  100  balli  shkalada  olib  boriladi.  Bunda  
saryog„  hidi  va  ta‟miga  –  50  ball,  konsitensisi,  ishlov  berilganligi  va  tashqi 
ko„rinishiga  –  25,  rangiga  –  5,  tuzlanganligiga  –  10,  urash  va  yozilishiga 
(markirovka) – 10 ball beriladi. Avvalo saryog„ning  hidi va ta‟miga baho beriladi. 

---

 
314 
So„ngra  rangi  andoza  bilan  solishtirilib  baholanadi.  Konsistensiyasi  tuzilishiga 
qarab  baholanadi.  Agar  saryog„da  kamchiliklar  aniqlansa,  beriladigan  ball 
kamaytiriladi. 
Barcha  berilgan  ballar  jamlanadi  va  saryog„  navi  aniqlanadi.  Oliy  nav  88  – 
100 ball, bunda saryog„ hidi va ta‟miga berilgan baho 41 balldan kam bo„lmasligi 
kerak. I nav 80 – 87 ball, hidi va ta‟miga berilgan baho 37 balldan kam bo„lmasligi 
kerak.  Saryog„ga  berilgan  baho  I  nav  ko„rsatkichidan  kam  bo„lsa,  bunday 
saryog„lar iste‟molga chiqarilmaydi, ular qayta ishlanadi. 
Saryog‘ – qaymoqqa  qayta ishlov berish hamda qaymoq yog„liligini oshirish 
yo„li bilan hosil qilinadi. 
Qaymoqqa  mexanik  ishlov  berish  2  usulda;  uzluksiz  va  vaqti  –  vaqti  bilan 
ishlov berish usullarida tayyorlanadi. Bizda asosan vaqti – vaqti bilan ishlov berish 
yo„li  bilan  saryog„  ishlab  chiqariladi.  Yog„  hosil  qilgichlar  shakli  turlicha  va 
ularning  ishlab  chiqarish  quvvati  ham  turlichadir.  Yog„  hosil  bo„lishiga  quyidagi 
omillar ta‟sir qiladi. 
Qaymoq  yog„liligi  –  saryog„  ishlab  chiqarishda  katta  ahamiyatga  egadir. 
Bunda valogod saryog„i ishlab chiqarishda xom-ashyo  qaymoq yog„liligi 28 – 32 
%, boshqa turdagi yog„lar ishlab chiqarishda 32 – 37 % bo„lishi kerak. Agar yog„ 
uzluksiz  hosil  qilgich  apparatlarda  hosil  qilinsa  qaymoq  yog„i  36  –  45  %  bo„lishi 
lozim.  Yog„lik  darajasi  ko„p  va  kam  bo„lgan  taqdirda  ayronda  yog„  sarfi  ortib 
ketadi.