Maqsudov ilhomjon, joraev jomurod yangiboevich, amirov shavkat qo ziboevich

Ayirish yo‘li bilan Yog„i olingan suzma, sut kislotalali ivitqi va shirdon qorin 
fermenti yoki pepsin ivitqisi qo„shilib tayyorlanadi. 
Oddiy  usulda  (odatdagi)  suzma  ishlab  chiqarish  jarayoni.  Tabiiy  yog„i 
olingan sutga, nordon sut kislotali ivitqi qo„shish yo„li bilan tayyorlanadi.  
Texnologiyasi quyidagi jarayonlarni o„z ichiga oladi; sutni qizdirish, tozalash, 
me„yorlashtirish, pasterlash (80 
0
S, 20-30 sek), sovutish va ivitqi qo„shish (mezofil 
streptokok),  sutni  uyushi  28-34
0
S  da  olib  boriladi.  Ivitqi  sut  hajmining  5-8  % 
tashkil qiladi. 
Mahsulotga ivitqi qo„shilgandan so„ng, u doimo aralashtirilib turiladi, so„ngra 
6-8 soat suzma hosil bo„lishi uchun tinch qo„yiladi. So„ngra tayyor mahsulot hosil 
bo„ladi, ya‟ni zardobi ajraladi. Nordonligi 60-86
0 
T ga yetkaziladi. 
Agar  suzma  shirdon  qorin  fermenti  yordamida  tayyorlansa,  1  t  sutga  500  g 
kalsiy xlor va 1 g shirdon qorin fermenti qo„shiladi. Kalsiy xlor 40%, ferment esa 1 
% eritma holda qo„shiladi.  

---

 
312 
Oldin tayyorlangan sutga nordon  sut kislotali ivitqi  qo„shiladi, so„ngra 2,5-3 
soatdan  so„ng,  kislotaligi  30-35 
0
T  bo„lsa,  kalsiy  xlor  va  shirdon  fermenti 
qo„shiladi. 
Mahsulot  2-3  marta  aralashtiriladi.  So„ng  18-20
0
S  da,  6-8  soat  saqlanadi, 
mahsulotning  nordonligi  60
0
T  ko„tariladi.  Sutning  uyugan  qismi  2x2  sm  qismda 
kesiladi.  So„ngra  1  soat  tinch  qo„yiladi.  Mahsulot  nordonligi  80
0
T  ga  yetadi. 
So„ngra mahsulot, 3x6 sm qismda kesiladi va 10-15 minut tinch qo„yiladi. Zardob 
tez  chiqishi  uchun,  (30  minut  )  40-45
0
S  qizdiriladi  va  zardobi  chiqariladi.  So„ng 
sovutilib,  8
0
S  haroratda  saqlanadi.  Maxsus  sopollarga  solinib,  1  soat  atrofida 
zardobi chiqishi uchun preslanadi (siqiladi). Qoplarning hajmi 7-10 kg teng bo„ladi. 
Suzmani siqish uning namligi me‟yorga kelguncha davom ettiriladi. Zichlash 3-6
0
S 
haroratli maxsus binoda olib boriladi. 
Hozirgi  vaqtda  zavodlarda  suzma  tayyorlashda  maxsus  apparatlardan 
foydalanilmoqda.  Barcha  ish  jarayonlari  shu  apparatda  amalga  oshiriladi.  Bunda, 
qo„l kuchi kam sarflanadi, ishlab chiqarish quvvati esa yuqori bo„ladi.