Маoлумотнома

Darsning motor zichligi (MZ) – bu darsning umumiy davomiyligiga nisbatan o’quvchilarning darsda aynan harakat faoliyatining aktivligi uchun sarflangan sof vaqtidir.

Motor zichlikni aniqlashda mashqlarni bajarish uchun sarflangan sof vaqt (t_ev) hisoblanadi. t_ev 100% ko’paytirilib, darsning umumiy vaqtiga (t_umum) bo’linadi.

Masalan, aniqlanishicha o’quvchilarni jismoniy mashq larni bajarish uchun sarflangan vaqti 25 minutga teng (qolgan 15 minuti o’qituvchini dars materialini tushuntiirshi, Mash g’ulot joyini tayyorlashi, vazifalarni o’zgartirish uchun joy almashtirish tik turib dam olish va boshqalarga sarflanadi). Bu holda darsning M3 quyidagiga teng.

Motor zichlik dars jarayonida doimo o’zgaradi. Bunday o’zgarishlarning shartligini darsda qo’llanilayotgan jismoniy mashqlarning mazmunini turli-tumanligi, ulardan foydalanish joyi va qo’llanilayotgan usuliyatlar bilan izohlash mumkin. Darsning M3 ning ko’rsatgichlarini o’zgarishi darsning tipiga ham bog’liq. Harakat texnikasini takomillashtirish va jismoniy sifatlarni rivojlantirish darslarida M3 70-80% gacha ko’tarilishi mumkin. Aqliy faoliyat ko’proq aralashgan, harakat faoliyatini o’zlashtirish darslarida esa 50% gacha pasayib ketishi mumkin.

M3 ni ahamiyati muhimligini eotirof etishimizga qaramay u hech qachon 100% bo’lishi mumkin emas, aks holda darsni materialini tushintirish, sodir bo’ladigan xatolar, ular ustida fikr yuritishga vaqt qolmagan bo’lar edi. Bu o’z navbatida o’quv ishlarining sifati, samaradorligiga salbiy taosir ko’rsatgan bo’lar edi.