Маoлумотнома

Таoлим усулиятларини тавсифи. Ўқувчиларнинг билимла-рини ошириш, малака ва кўникмаларни эгаллаш учун таoлим методлари уч гуруъга ажратилади.ҳар бир гуруъ бир неча хил методларни ўз ичида мужассамлаштирган. Мужассамлаштирил-ган усулиятларни жисмоний тарбия таoлими жараёнидаги ўрнига кўра сўздан фойдаланиш, кўргазмалиҳис қилиш ва амалий усулиятлар деб гуруъланади ва улардан педагогик жараёнда кенг фойдаланилади.

Ўқитишнинг усулиятлари

Сўздан фойдаланиш усулиятлари	Кўргазмалиҳис қилиш усулиятлари	Амалий усулиятлари
Ъикоя Ифодалаш Тушунтириш Суъбат Муъокама Топшириқ Кўрсатма Баъолаш Буйруқ	Кўрсатиш, на-мойиш этиш, плакатлар, Ки-нограммалар, доскага бўр би-лан чизиш, ўқувчиларни ўзи чизгани, макетлар, моделлар, ранг ва товуш сиг-наллар	Қатoиян ва қисман регламентлаш-тириш ваҳаракатни бир бутунлигича тўла ўргатиш	Ўйин ва мусобақа

Усулиятларнинг мавжуд уч гуруъи орқали ўзлаштирилган фаолияти билан организмнинг турли анализаторлири тизими ёрдамида таништириш таoминланади: ўқувчи эшитади, уқади, ўзиҳаракат жараёниниҳис қилади. Ишга иккала сигнал системаси жалб қилинади.ҳаракат фаолиятини ўқитишда амалий усулиятлар муъим аъамият касб этади. Биринчиси иккинчисига пойдевор қўйса, уни қуриб битириш – яoниҳаракат фаолиятининг ижроси ўйин ёки мусобақа усулияти орқали амалга оширилади.

11.1. Сўздан фойдаланиш усулияти

Ўқитувчи ўз фаолиятини асосан сўз ёрдамида (конст-руктивлик, ташкилотчилик, изланувчанлик орқали) амалга оширади, шунингдек ўқувчилар билан ўзаро мулоқат ва муносабат ўрнатади. Сўз таoлим жараёнини фаоллаштиради, айтарли тўла ва аниқ тасаввурнинг шакллантиради, таoлимнинг вазифасини чуқурроқҳис қилиш ва фикрлашга ёрдам беради. Сўз ёрдамида ўқитувчи ўқув материалидан фойдаланади, унинг ўзлаштирилиши натижасини баъолайди ва таълил қилади, бу билан ўқувчини ўз-ўзини баъолашга ўргатади. Ва ниъоят, сўз бўлмаганда, ўқитувчи таoлимнинг барча жараёнига хосҳолат-ларни, ўқувчининг хулқи юриш-туриши ва бошқа шу ўхшаш жараёнларни бошқара олмаган бўлар эди.

Шундай қилиб, ўқитувчи сўзнинг икки функциясидан фойдаланиш имконига эга: биринчиси - сўзнинг маoноси орқали ўқитилаётган материалнинг мазмунини ифодалаш; иккинчиси-дан эмоционаллик - ўқувчинингҳиссиётига таoсир этиши функциялари.
Сўзнинг маoносиҳаракат вазифасиниҳал қилишда ўқувчи-лар учун уни мазмунини тушунарли ифодалайдиган бўлсин. Б.А. Ашмарин қуйидаги услубий тавсияларни таклиф этади.