Мақола ва тезислар номи

Tadqiqot natijalari: 
Metabolik sindrom va uning asosida kelib chiqadigan kasalliklarni 
klinik kechishini o‘rganishimiz davomidagi kuzatuvlarimiz va o‘tkazgan tekshiruv , davo 
muolajalarimiz shuni ko‘rsatdiki, quyidagi belgilardan kamida 2 tasi bo‘lgan holatda Metabolik 
sindrom borligi haqida gapirsa bo‘ladi ya`ni ortiqcha vazn , arterial gipertoniya , uglevod 
almashinuvining turli darajadagi buzilishlari, dislipidemiya(qonda lipidlar nisbatining buzilishi), 

---

420 
erta ateroskleroz, yurak ishemik kasalligi, podagra. Organizmda uglevod almashinuvining buzlishi 
va miqdorining o‘zgarishi natijasida kelib chiqadigan qandli diabetning birinchi va ikkinchi tipi 
bilan kasallangan bemorlarimizda xavotir, depressiya va qo‘rquvni aniqlash maqsadida 
lobaratoriyada HADS testi o‘tkazildi. Qandli diabet birinchi tipi bilan kasallangan bemorlarimizda 
HADS testi natijalari: xavotir ko‘rsatkichining darajasi 9+3.8 ballni , depressiya darajasi esa 7+2.9 
ballni , ikkinchi tip qandli diabet simptomlari bor bemorlarimizda xavotir darajasi 7.2+2.5 ball , 
depressiya darajasi esa 8+2.2 ballni tashkil qildi . Tadqiqiot natijalarini aniqlash maqsadida 
bemorlarimizni ikki guruhga ajratdik , birinchi guruhdagi bemorlarimizga qandli diabet uchun bazis 
davoga qo‘shimcha ravishda dori prepatlari ham berib borildi , ikkinchi nazorat guruhidagi 
bemorlarimizda esa faqat bazis davo olib borildi , tekshiruv natijalari bevosita HADS testi 
yordamida baholandi . Unga ko‘ra birinchi guruhdagi birinchi tip qandli diabet kasalligi bilan 
og‘rigan 10 nafar bemorlarimizda xavotir , qo‘rquv va depressiya darajasi sezilarli darajada 
kamayganini aniqladik, ikkinchi guruhdagi 8 nafar bemorimizda bazis davo natijasida xavotir , 
qo‘rquv va depressiya darajasi kamroq darajadagi ballgacha o‘zgarganini aniqladik .Metabolik 
sindrom bilan bog‘liq bo‘lgan kasalliklar ko‘lami borgan sari kengayib bormoqda . Olib borilgan 
izlanishlar natijasi bu kasallik zamonaviy turmush tarzi kamharakatlilik , noratsional ovqatlanish , 
majburiy jismoniy yuklamalarning yo‘qligi tufayli kelib chiqadi. 
Xulosa:
Metabolik sindrom va uning asosida kelib chiqadigan yurak qon-tomir kasalliklari 
va uglevod almashinuvining buzilishida jismoniy mashqlarni har kuni kamida 30 daqiqa davomida 
bajarish , parxezga rioya qilish , ratsional ovqatlanish , majburiy jismoniy yuklamalarni bajarish , 
yog‘ bosishini oldini olishga qaratilgan profilaktika , uglevodli mahsulotlarini me`yorida iste`mol 
qilish ,ovqat tarkibida biologik faol moddalarning organizm uchun kerakli miqdorda bo‘lishi , dietik 
korreksiya va dorili terapiya usullarini qo‘llash samarasi ijobiy ekanligi aniqlandi .