Mantiq ut- tayr

---

SCIENTIFIC PROGRESS
VOLUME 2 
ǀ
ISSUE 6 
ǀ
2021 
ISSN: 2181-1601
Uzbekistan
 
www.scientificprogress.uz
 
Page 1393
VALIYLAR OBRAZINI YORITISHDA “MANTIQ UT- TAYR” VA “LISON UT- 
TAYR”DOSTONLARINING TADQIQI TADRIJI 
 
Mavluda Nurmahammadovna Ortiqova 
Qashqadaryo viloyati Chiroqchi tumani 157-maktabning ona tili va adabiyot 
o'qituvchisi 
ANNOTATSIYA 
Ma`lumki, o`zbek adabiyoti tarixida ko`plab ijodkorlarning asarlarida valiylar 
obrazi mavjud. Bunday asarlarning avvalida esa A.Navoiyning dostonlari turadi. Shu 
boisdan A.Navoiyning “Lison ut-tayr” va uning ma`naviy ustozi bo`lgan F.Attorning 
“Mantiq ut-tayr” dostonini qiyosiy tadqiqlari tadrijiga e`tibor qaratdik. 
Kalit so`zlar:
Valiy, valoyat, avliyo, “Mantiq ut- tayr”, “Lison ut- tayr” 
WRIGHT OF THE "CUSTOMS OBSERVED" AND "LISON UT- THA TAY" IN 
THE COVERAGE OF THE IMAGE OF THE GOVERNOR 
 
ABSTRACT
It is known that in the history of Uzbek literature, many creators have the image of 
a guardian. In the past, such works are the epics of A. Navoi. We have paid attention to 
the comparative studies of A. Navoi, Hation Tayr and its spiritual teacher, following the 
comparative study of the epic. 
Keywords:
Waliy, Face, Saint, “Mantiq ut- tayr”, “Lison ut- tayr” 
Dunyo va o‘zbek adabiyotshunosligida ilohiy-ma’rifiy manbalar jumladan, 
“Mantiq ut-tayr” hamda “Lison ut-tayr” dostonlari u yoki bu darajada o‘rganib 
kelinmoqda. Ushbu asarlar ustida ko‘plab tadqiqotlar amalga oshirilgan va tajriba 
to‘plangan bo‘lib, bu mazkur dostonlarning adabiyotshunosligimizda tutgan o‘rni 
nihoyatda yuksak ekanini ko‘rsatadi. Lekin har bir davr tadqiqotchilar oldiga o‘ziga xos 
ilmiy muammolarni qo‘yadi. Ularga to‘g‘ri ilmiy-nazariy yechim topish uchun 
masalaning ildiziga–birlamchi manbalar tahliliga, o‘rganilayotgan adabiy materialning
genezisi hamda matn yuzaga kelishining barcha jarayonlari tadqiqiga e’tibor qaratish 
alohida ahamiyatga ega. Falsafiy-tasavvufiy tipdagi asarlarni bugungi kun nuqtai 
nazaridan yondashib tadqiq etish, o‘rganish adabiyotshunoslik sohasi oldida turgan 
muhim vazifalardandir. 
F.Attor va A.Navoiy ijodini qiyosan o’rgangan dastlabki olimlardan biri 
mashhur sharqshunos Y.E.Bertels (1890-1957) o’zining “Attor va Navoiy” nomli 
tadqiqotida “Mantiq ut-tayr” va “Lison ut-tayr” dostonlarini adabiy an’ana, o’zaro 
ta’sir, o’ziga xoslik jihatidan qiyosan o’rganib bu asar o’rtasidagi mushtarak va farqli 

---

SCIENTIFIC PROGRESS
VOLUME 2