Ma’mur qahhorov

Sabab  –  narsa-hodisaning  omili,  oqibat  –  sababning  natijasi. 
Hamma  narsa,  hodisaning  sababiyligini  e‘tirof  etish  determinizm 
(lotin.  «belgilamoq»)  tamoyili  deyiladi.    Sababni  bilish  v oqea, 
hodisalarni  oldindan  ko„ra bilish v a bashorat qilish imkonini beradi, 
negaki sabab qanday bo‗lsa, oqibat aynan shundaydir.  Sabab v a 
oqibat  o‗rtasida  o‗tib  bo‗lmas  «xitoy  dev ori»  yo‗q:  ular  o‗zaro  o‗rin 
almashtirib  turadi  –  bir  tizimda  sabab  bo‗lgan  narsa  ikkinchisida 
oqibatga,  oqibat  esa  v aqti  kelib  nav batdagi  narsa-hodisa  uchun 
sababga aydanadi.  Sababiyat zanjiri yuzaga kelishi uchun, sabab 
kutilgan  natijani  berishi  uchun  qulay  shart-sharoit  kerak.    Masalan, 
urug‘  unib  chiqishi  uchun  tuproqda  namlik,  harorat,  o‘g‘it  bo‘lishi, 
yangi jamiyat qurish uchun moddiy v a mehnat resurslari, milliy g‘oya 
v a dono rahnamo kerak. 
Shunday  qilib,  dialektika  qonun  v a  kategoriyalari  borliq  v a  uning 
riv ojlanishi,  fikr ziddiyatli ekanini, mutloqlik v a nisbiylik, barqarorlik v a 
o‘zgaruv chanlik,  ichki  v a  tashqi,  botiniy  v a  zoxiriy  narsa-hodisa 
hamda  jarayonlar  o‘zaro  aloqadorlikda,  o‘zaro  ta‘sirda  ekanini 
ko‘rsatib,  tafakkurimiz  ham  shunga  monand  xarakatchan,  har 
tomonni hisobga oladigan v a teran bo‘lishini taqozo etadi. 
IV.  Sinergetika,  germenevtika  va  strukturaviy-funktsional  taxlil