Ma’mur qahhorov

Tabiiy borliq
ikki xil ko‘rinishga 
ega: 1) insongacha, uning ongidan tashqari va unga bog‘liq 
bo‘lmagan xolda mavjud narsa, hodisa va jarayonlarni o‘z ichiga 
olgan tabiat. Uni shartli ravishda «birlamchi tabiat» deb xam ataladi. 
2) inson tomonidan tabiatdagi narsa va xodisalarga monand 
yaratilgan tabiiy borliq, boshqacha aytganda, «ikkilamchi tabiat». 
Ikkilamchi tabiat ijtimoiy xayotda inson extiyojini qondirish zaruriyati, 
ijtimoiy turmushda biror-bir funktsiyani bajarish zaruriyati tufayli 
yaratiladi. Masalan, madaniy o‘simliklar, uy xayvonlari, binolar, 
yo‘llar, kiyim-kechaklar, sun’iy xom-ashyo va xokazolar. «Ikkilamchi 
tabiat», bir tomondan, «birlamchi tabiat» kabi, ob’ektiv, real borliq 
bo‘lib, inson ongidan tashqarida mavjud bo‘lsa, ikkinchi tomondan, 
u insonga bog’liq hamdir, chunki unda kishilarning maqsadlari, 
g‘oyalari, bilim va mehnatlari mujassamlashgan bo‘ladi. Shu 
ma’noda «ikkilamchi tabiat» nisbiy mustaqil borliqdir.