Ma’mur qahhorov

Qadrsizlanish
o‘z-o‘zicha emas, balki 
ijtimoiy borliq, ijtimoiy ongdagi ziddiyatlar, ularning hal etila borishi 
ifodasi sifatida yuzaga chiqadi. Qadrsizlanish – ushbu jarayonning bir 
qutbi, xolos, uning ikkinchi, qarama - qarshi qutbida yangi 
qadriyatlar shakllanishi tuxtamay davom etadi. Chunonchi, 
mustaqillikning qo‘lga kiritilishi shuro tuzumi kishilarimiz ongiga zo‘rma-
zo‘raki 
singdirgan 
«sotsialistik 
mehnat», 
«baynalmilalchilik», 
«kommunistik axloq», «kommunistik partiyaga sadoqat» kabi qadriyat 
deb kelingan hodisa va tushuncha, tamoyillarni o‘tmish mulkiga 
aylantirdi, uning o‘rnini «insonparvarlik», «istiqlol mafkurasi», «milliy 
davlatchilik», «milliy ong» kabi yangi qadriyatlar egalladi. 
Qadriyatlar uchun bir tomondan barqarorlik, ikkinchi tomonidan 
esa o‘zgaruvchanlik xos. Bir nuqtai nazardan qadriyat deb 
baxolanishga loyiq narsa ikkinchi nuqtai nazardan bunday 
baholanmasligi 
mumkin. 
Binobarin, 
qadriyatlar 
nihoyatda 
xarakatchan, o‘sish – o‘zgarish, bir turdan ikkinchi turga, bir xolatdan 
uning aksiga tezda o‘tish va moslashish tabiatiga ega. Chunonchi, 
kechagi shuro tuzumida la’natlangan, taxqirlangan va ta’qiqlangan 
xususiy mulkchilik bugungi bozor iqtisodiyoti davrida ijtimoiy 
taraqqiyot va barqarorlik garovi, kishining tabiiy xaq– xuquqi sifatida 
e’tirof etilayapti va kafolatlanayapti. 
Qadriyatlar mavzusi, ayniqsa, bir jamiyat va ijtimoiy tizimidan 
ikkinchisiga tub burilish bilan o‘tayotgan, kishilar bir qancha o‘n 
yilliklar mobaynida moslashgan qadriyatlar tizimini qayta nazardan 
o‘tkazayotgan pallalarda dolzarb tus oldi. Bunday paytlarda 

---

qadriyatlarning mezoni ham qaytadan idrok etiladi. Ijtimoiy borliqda 
va kishilar ongi, fikrida eski odatlar va xayot tarzini yangilari bilan 
shiddatli kurashi qadriyatlar olamiga daxl qilmay qolmaydi, davr va 
jamiyat oldida turgan bosh maqsad va unga erishish yo‘llari nimani 
qadriyat deb bilish kerakligini aniqlab, qadriyatlarning yangi tizimini 
shakllantirishda bosh omil bo‘ladi. 
II.