Mamleketimizde avtomobilsazliqtiń rawajlanıw basqıshlari

Kontaktli ót aldırıw sisteması sxeması

Kontaktli ót aldırıw sistemasınıń dúzilisi. a) tómen kernewli elektr tokı shınjırı
1 avtomobil “massa”si
2 akkumulyatorlar batareyası
3 ót aldırıw qulfi kontakti
4 ót aldırıw g'altagi
5 baslanǵısh chulg'am (tómen kernew)
6 kondensator
7 uzgichni qo'zg'aluvchi kontakti
8 uzgichni qo'zg'almas kontakti
9 uzgich mushtchasi
10 kontakt shókkishshesi

Ót aldırıw g'altagi járdeminde tómen kernewli tok joqarı kernewli júzimka aylanadı. Islew principi: tómen kernew chulg'ami átirapında elektr tokı ótiwinen magnit maydanı payda boladı. Keyin tok uziladi, magnit maydanı joǵala baslap, joqarı kernewli tok induktsiyalanadı (joqarı kernew chulg'amida). Ót aldırıw g'altagi chulg'amlarida oramlar sanı hár túrlı bolǵanı ushın, ekilemshi chulg'am arqalı 20000 vol't alamız. Bul bolsa ót aldırıw svechasi elektrodları arasında ushqın payda etedi.

Tómen kernewli tok uzgichi, áyne tómen kernew chulg'amida júzimdi úziw ushın xızmet etedi. Qashanda, ekilemshi chulg'amda, joqarıda aytılǵanı sıyaqlı, joqarı kernewli tok payda bolǵanda, ol sol zamatı bóliwlagichnıń oraylıq kontaktiga baradı. Joqarı kernewli tok bóliwlagichi qaqpaǵınıń tagida uzgich kontaktlari jaylasqan. Bul eki kontaktlar plastinali prujina járdeminde yopilib turadı. Olar uzgich bóliwlegish uzatpasi hámlikindegi mushtcha buralib, qo'zg'aluvchi kontakt shókkishchasini basqanda ashıladı. Bul jerde tiykarǵı rolni kondensator oynaydı. Ol kontaktlarni úzilisinde olardı kúyiwine jol qoymaydı.

Kontaktli ót aldırıw sistemasınıń dúzilisi. b) joqarı kernewli elektr tokı shınjırı
1 ót aldırıw g'altagi
2 ekilemshi chulg'am (joqarı kernew)
3 ót aldırıw g'altaginıń joqarı kernewli sımı
4 joqarı kernewli tok bóliwlagichinıń qaqpaǵı
5 ót aldırıw svechalarinıń joqarı kernewli sımları
6 ót aldırıw svechalari 7 joqarı kernewli tok bóliwlagichi (“begunok”)
8 rezistor
9 bóliwlagichnıń oraylıq kontakti
10 qaqpaqtıń jambasındaǵı kontaktlari
I birinshi tsilindr
II ekinshi tsilindr
III úshinshi tsilindr
Iv tórtinshi tsilindr