KIRISH
Respublikamizda qishloq va suv xo‘jaligi islohotlarini yanada chuqurlashtirish,sohaning barcha tarmoqlarini modernizatsiya qilish, suv resuslaridan samarali foydalanish, zamonaviy resustejamkor texnologiyalarni joriy yetish, ishlab chiqarish xarajatlarini qisqartirish va mahsulot tannarxini pasaytirish, mehnat unumdorligini oshirish kavi bir qancha ishlar olib borilyapti.
O‘zbekiston Respublikasi Prezdentining 2018-yil 1-yanvardagi Qishloq xo‘jaligining texnik jihozlanish darajasini yanada oshirish borasidagi qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risidagi PQ-3459 qarorida bir qancha muammoli holatlar ko‘rsatilgan. Masalan qishloq xo‘jaligi ishlab chiqarishda foydalaniladigan qiloq xo‘jaligi texnikasining umumiy parkida jami 146,3 mingta texnikadan 56,2 mingtasi 15 yildan ko‘proq vaqtdan buyon ishlatib kelinmoqda va bosqichma-bosqich yangilanishni taqozo etmoqda.O‘zbekiston Respublikasi Qishloq va suv xo‘jaligi vazirligi, Moliya vazirligi, O‘zbekiston Fermer, Dehqon xo‘jaliklari va tomorqa yer egalari kengashi, “O‘zagrotexsanoatxolding” AJ, “Agrobank” ATB va boshqa manfaatdor tashkilotlar bilan birgalikda Xalqaro amalyotni tahlil qilish, Qishloq xo‘jaligi texnika parkini yangilash orqali qishloq xo‘jaligini modernizatsiyalashni rag‘batlantirish bo‘yicha Vazirlar mahkamasiga takliflar kiritilgan. Bunga ko‘ra Qishloq xo‘jaligida mexanizatsiyalashtirilgan va servis xizmatlari ko‘rsatish sohasida xususiy sektorni rivojlantirishga, tovar ishlab chiqarish,mashina parklarini va paxtachilikka ixtisoslashgan klasterlarni moliyaviy qo‘llab-quvvatlash borasidagi ishlarni o‘z ichiga oladi. [1]
Olib borilayotgan islohotlar, fermerlik harakatini rivojlanishi natijasida o‘tgan yillarda mamlakatimiz bo‘yicha 8 million 377 ming tonna g‘alla, 2 million 930 ming tonnadan ziyod paxta hosili,12 ming 450 tonna pilla, 318 ming tonna sholi, 23 million tonna meva-sabzavot, 13 million tonna go‘sht va sut maxsulotlari olishga yerishilgan.
Mamlakatimizda sug‘oriladigan yerlar atigi 3 million 300 ming gektar bo‘lib,uni ko‘paytirishning hecham iloji yo‘q.Chunki bizda suv resurslari cheklangan.Aholimiz yesa yildan yilga ko‘payib bormoqda.
Qishloq xo‘jaligi yekin maydonlarini suv bilan kafolatli ta’minlash maqsadida har yili davlat budjetidan 2 trillion so‘mdan ortiq,sug‘oriladigan yerlarning meliorativ ahvolini yaxshilash uchun 400 milliard so‘mdan ziyod mablag‘ ajratilmoqda.
Qolaversa Respublikamiz Prezidenti 2018-yilning 18-dekabrdagi Oliy Majlisga murojatnomasida quydagi so‘zlarni aytdi:
“Qishloq xo‘jaligi sohasini boshqarish tijimini isloh qilish, yer va suv resuslaridan oqilona foydalanish borasidagi ilg‘or texnologiyalarni joriy etish, oziq-ovqat xavfsizligini ta’minlash eng muhim vazifamizdir” degan so‘zlari bejiz emas. [2]
Bugungi kunda dunyo bo‘ylab yiliga 25 million tonnagacha paxta yetishtiriladi,paxta uchun sug‘oriladigan yerlarning 2,5 foizi ajratilgan.Dunyoda Xitoy paxta yetishtirish bo‘yicha birinchi o‘rinda turadi. O‘zbekiston AQSh,Hindiston,Pokiston dan keyingi o‘rinlarda kelmoqda. [3]
Keyingi yillarda klaster usulida paxta yetishtirishni kamida 52 foizga yetkazish uchun 48 ta paxta to‘qimachilik klasterini tashkil yetish to‘g‘risidagi qaror qabul qilindi. Shunga qaramay g‘o‘za parvarishi bugungi kuning muammoli sohasi bo‘lib qolmoqda, masalan o‘tgan yilda g‘o‘za rivojida orqaga qolish qo‘rsatkichlarini oladigan bo‘lsak: Qoraqalpog‘iston Respublikasi va Xorazm viloyati 8-10 kunga, Qashqadaryo 10-12 kunga, Buxoro va Navoiy viloyatlari 10-14 kunga ortga qolganligini ko‘ramiz. [4]
G‘o‘za maydoniga bo‘ylama va ko‘ndalang pollar olish g‘o‘zalarni birdek sug‘orish imkonini beribgina qolmasdan maydonning sho‘rlanish darajasini ham pasaytiradi. Afsuski hali ham ayrim fermer xo‘jaliklari g‘o‘za qator oralariga bo‘ylama va ko‘ndalang pollarni qo‘l kuchi bilan olmoqda bu esa ortiqcha mehnat va vaqtni ancha oladi. Shiddat bilan o‘zgarayatgan bugungi davrda zamonaviy texnikalardan xabardor bo‘lmaslik va xayotimizda ulardan foydalanmasak ertaga kelajakda hech narsa o‘zgarmaydi. Fermerlik sohasi misolida bugun erishilgan natija ertaga o‘zgarishsiz qoladi, ammo aholining o‘sishi va yerlarning qiskarishi kutib turmaydi. G‘o‘za qator oralariga bo‘ylama pol olivchi qurilma ham anashu muammolarni yechish maqsadida ishlab chiqilgan injenerlik g‘oyasidir. Qurilmani ishlab chiqarishdan asosiy maqsad inson qo‘l mehnatini yengillashtirish,yerlarni meliorativ holatini yaxshilash va qishloq xo‘jaligida yuqori hosil kabi bir qator ishlar ko‘zda tutilgan.
Do'stlaringiz bilan baham: |