Mamlakatimizda sug‘oriladigan yerlar atigi 3 million 300 ming gektar bo‘lib,uni ko‘paytirishning hecham iloji yo‘q. Chunki bizda suv resurslari cheklangan. Aholimiz yesa yildan yilga ko‘payib bormoqda

II. Texnologik qism.
2.1. G‘o‘za qator oralarida bo‘ylama pol hosil qilish va takomillashgan qurilmaning texnologik ish jarayoni hamda afzalligi
Bo‘ylama polni qo‘l mehnati va mashina mexanizmlari yordamida hosil qilish mumkin. Polni soddaroq qilib turoqni yig‘ib, yig‘ilgan tuproqni ma’lum bir balanlik va kenglikda belgilangan yo‘lak bo‘ylab hosil qilish. Desak xato bo‘lmaydi. Pol ma’lum bir chegaralangan zonada olinadi va shu zona bo‘yicha bo‘ylama yoki ko‘ndalang bo‘lishi mumkin. Odatda bo‘ylama va ko‘ndalang pollarning o‘lchamlari(balanlik,kenglik,ko‘ndalang kesim yuzasi)bir xil bo‘ladi.
Yuqorida ko‘rganimiz G‘o‘za qatorlari orasida bo‘ylama pol oluvchi kurilmaning texnologik ish jarayonini olsak. Avvalo bu qurilmani ishlatish mumkin bo‘lgan yerlar Respublikamizda Buxoro, Navoiy, Jizzax, Samarqand, Sirdaryo, Xorazm, Qashqadaryo va Surxondaryo viloyatlari kiradi. Pol hosil qilinish vaqti paxta maydonlarida uchinchi kultuvasyadan so‘ng birinchi sug‘orishdan oldin hisoblanadi.
Tuproq muhitiga bog‘liq holda birinchi sugorishda gektariga 800 – 1100 m3 suv sarflanishi talab etiladi. Paxta dalalarida bo‘ylama va ko‘ndalang pallarni olishni samaradorligini paxtachilik ilmiy tadqiqot instituti Buxoro filiali sinov dalalarida o‘tkazilgan tajriba natijalaridan ko‘rish mumkin (2.1-Jadval) [14].
G‘o‘zaning sug‘orish jarayonlarida suv sarfini pallarning miqdoriga bog‘liqligi.

O‘rtacha suv sarfi, 1-, 2-, 3-sug‘orishlarda	1 kontur. Maydon 8.2 gektar.	2 kontur. Maydon 6.3 gektar	3 kontur. Maydon 11.2 gektar
	Pallar miqdori.
	Kam olingan	Me’yorda olingan		Ko‘p olingan
Me’yori	800 ... 1200	800 ... 1200		800 ... 1200
Sarflandi	1000 ... 1350	750 ... 1000		900 ... 1400
Farqi	+ 200...+150	-50 ... -200		+100 ... +200

Yuqoridagi jadvaldan ko‘rinib turibdiki, sug‘orish texnologik jarayonida pallarni to‘g‘ri tanlash va sonini yetarli miqdorda olish suv sarfini tejash imkonini yaratadi. Natijada qishloq xo‘jaligida suv resurslarini tejamkorligiga salmoqli hissa qo‘shishga erishiladi.
G‘o‘za qator oralarida bo‘ylama pal olishning texnologik ish jarayoni, bu pal hosil bo‘ladigan o‘rta qatorning ikki tomonidagi (A) egatdan tuproqni ko‘tarib, g‘o‘za nihollariga zarar yetkazmasdan o‘rta (B) qatorga tashlashdan iborat. (2.1-rasm) Pal hosil qilinishi lozim bo‘lgan markaziy qatorda tuproq γ tabiiy qiyalikka burchak ostida pal hosil bo‘ladi, uning ko‘ndalang kesimi tuproqning kesilgan hajmiga bog‘liq bo‘lib, pal shakli uchburchak yoki trapesiya shaklida hosil bo‘ladi.





2.1-rasm G‘o‘za qatorlari orasida bo‘ylama pol hosil qilish texnologiyasi