Mamlakatimizda ijtimoiy-iqtisodiy islohotlarni samarali amalga oshirish

Tranzaksion xarajatlar.
Kompaniya ma’lum turdagi qimmatli qog‘ozlarni 
emissiya qilish uchun fondlar shakllantirganda yuzaga keluvchi xarajatlar shu 
turdagi xarajatlarni tashkil etadi. B
unday turdagi xarajatlar tranzaksion xarajatlar 
deb ham ataladi. Masalan, firma har bir aksiyani 25 dollardan sotadigan bo‘lsa, 
bunda har bir aksiya uchun qo‘shimcha 5 dollardan tranzaksion xarajat qiladi va 
kapital bahosi qo‘shimcha qilingan xarajat summasiga ham o‘sadi. Faraz qilaylik, 
investorning so‘ralgan qaytim stavkasi har bir 25 dollarlik aksiya uchun 15% ni 
tashkil etsa, u holda 0.15*$25=$3.75 investor uchun so‘ralgan daromad darajasini 
ifodalaydi. Shunga qaramay, firmada investitsiya uchun 20 dollar mavjud bo‘lsa, 

---

175 
kapital bahosi (
k
) bo‘yicha qaytim stavkasi sof 20 dollardan hisobga olinadi va 
3.75 dollar daromad keltira oladi: $20
k
=$25*0.15=$3.75
k
=
$𝟑.𝟕𝟓
$𝟐𝟎
=0.1875 yoki 18.75% 
Biz yuqoridagi misolga kapitalning individual manbalari bahosini 
muhokama qilganda alohida to‘xtalib o‘tamiz. 
Kompaniyaning 
moliyaviy siyosati
– kompaniyaning boshqaruv qarorlarni 
moliyalashtirishga qaratilgan va fondlarning ishlatilishi bilan bog‘liq bo‘lgan 
kompleks siyosati bo‘lib
, qarz va ulushli moliyalashtirish manbalaridan 
foydalanishga qaratiladi. Kompaniya foydalanadigan qarz va ulushli kapitallar 
nisbati firmaning kapital bahosiga bevosita ta’sir ko‘rsatadi. Shunga qaramay, bu 
bobda kompaniya qarz va ulushli manbalar nisbatiga qat’iy moliyaviy siyosat 
qo‘llaydi deb hisoblaymiz. Qarz va ulushli moliyalashtirish haqida 12-bobda 
batafsil to‘xtalib o‘tamiz.
2.
 
Aktivlarni baholashning asosiy jarayoni