Mamasoli jumaboyev

NASRIY BAYONI:
YANA B I R Q U S H N I N G H U D H U D G A S A V O L I :
Savol beruvchi dedi:
— Ey qutlug1 jam ol egasi! M ol-u dunyo mening ko‘nglimga 
cheksiz m uhabbat soldi. Unga erishm oq xayoli jonim ga quvonch 
bagNshlaydi, uning jaranglagan tovushini eshitsam , ko‘nglim 
h u z u r to p a d i. 
K o‘nglim d a ag ar b ir nafas o ltin -k u m u s h
boMmasa, meni o ‘sha zahotiyoq o ‘lgan deb hisoblayver.
H U D H U D N I N G J A V O B I:
H udhud unga dedi:
— Ey haqiqatdan yiroq! Joningga pul firoq dog‘ini q o ‘yibdi. 
Hirs jom i ko‘nglingni mast aylabdi. Sen bu m astlikdan yer 
bilan bitta boMib, bu behuda xayolni boshingdan chiqarib 
tashla! M iyangni ezib yotgan bu q attiq to shd an qutqar! 
H aq iq iy y er b o ‘lsang, asl m a q sad n i k o ‘zlag il, n im aik i 
so ‘zlasang, o ‘shand an so ‘zlagil. Bu no m u n o sib ish bilan 
shugbullanm a, chunki undan senga zarar yetib, oxiri joning- 
ning uvoli b o la d i.
84

---

H IK O Y A T :
Basra shahrida bir xasis kishi bor edi. U nodonlik bilan 
oltin-kum ush yig‘ishga mukkasidan ketgan edi. H otam Toy 
saxovat va karam ko‘rsatishda qancha nom qozongan bo‘lsa, 
u d ino r va dirham yig‘ishda undan m ashhurroq edi. U shbu 
xasis va pastkash kishi ko‘p m ashaqqat chekib, bitta-bittalab 
oltin yig‘ar edi. U katta bir xazina to ‘plagach, ularni yer 
tagiga kobmdi. Bu ochko‘z yana shunga teng keladigan boylikni 
to ‘niga gir aylantirib tikib olgan edi. Yashirgan behisob oltinlar 
o ‘sha shum hirsli kishining ko‘ziga hatto kunduz kunlari ham 
osm onda yaraqlagan yulduzlar kabi ko‘rinar edi. U o ‘zicha, 
tanim ga q u w at, tanim ga quvvatgina em as, balki jonim ga sihat 
ham m ana shu oltinlar tufayli, deb o ‘ylardi.
Ittifoqo, bir kuni u savdo-sodiq qilish u ch u n daryo 
sohiliga keldi. U yerda savdo qilgan m olidan tushgan harom
pullarga taom olib yedi. Shundan so‘ng q o ‘lini yuvmoqchi 
b o lib daryo labiga engashdi. A m m o to ‘niga tikkan oltinlari 
og‘irlik qilib, uni suv tortib ketdi. Xasis kishi ana shu yom on 
fe'li tufayli daryoga c h o ‘ka boshladi. U suvdan chiqm oqchi 
b o ‘lib, iztirob bilan chun on talpinar, birov kelib qutqarar, 
degan um idda baq irib-chaqirar edi. A m m o odam lar yetib 
kelgunga qadar u daryo tubiga c h o ‘kib boMdi. Chunki uning 
oltindan b o ig a n langari behad og‘ir ediki, shu sababli u suv 
tubida sadaf ichidagi gavhardek mangu tik turib qoldi.
U ning joniga ofat yetkazgan narsa, albatta, o ‘zi yig‘gan 
sim -u zar edi. Shuningdek, uning yashirib q o ‘ygan xazinasi 
ham talon-toroj b o ld i. O ltin-kum ush y ig lsh oqibatida ana 
shunday m udhish voqea ro ‘y berdi. Sen bunday jirkanch 
ishlardan q o lin g n i tort! Ularga zinho r mayl ko‘rsatm a, chunki 
bu fano dengizi — dunyo doim o dahshatli to lq in ichidadir.
Nasriy bayon muallifi
Sharafiddin Sharipov
85

---