Ma’lumotlarni uzatish tizimlarida ko‘plab turli XIL texnologiyalar

 
1.17- rasm. Ajratilgan chastotalar diapazonini bo‘lish 
Chastota
 
Vaqt
 
3 ta vaqt kadrlari
 

---

35 
TDMAning kamchiliklariga sinxronlashtirishning uzilishiga 
sezgirlikni kiritish mumkin. Sinxronlashtirishga ega bo‘lmagan analog 
standartlarda amalda sotaning radiusi 35-40 kmni tashkil etadi, bunda 
radioaloqaning “qattiq baqirsa uzoqqa eshitiladi” tamoyiliga muvofiq, 
ya’ni uzatkichning chiqish quvvatini oshirilishi bilan uni 60 kmgacha 
yoki hatto 80 kmgacha (nazariy) oshirish mumkin. Raqamli 
standartlarda esa kamida TDMA texnologiyasida amalga oshirilgan 
absolyut kechikish vaqtini kompensatsiyalash tizimi 250 mksgacha 
intervalda ishlay oladi, bu sotaning 35 km maksimal radiusiga mos 
keladi. 
KKAKTU kanallar kod bo‘yicha ajratiladigan ko‘p 
tomonlama ulanish 
(CDMA
– 
Code Division Multiple Access
)
.
 
Uning asosida an’anaviy tor polosali tizimlardagiga qaraganda 
uzatiladigan 
xabarning 
polosasini 
atayin 
va 
ko‘p marttali 
kengaytirilishini ko‘zda tutadigan ma’lumotlarni uzatish tizimini keng 
polosali qurish (spread spectrum) g‘oyasiga yo‘nalish yotadi. 
Bu usulning nazariyasi 1935 yildayoq ishlab chiqilgan, lekin 
amaliy ishlatilishni FDMA va TDMAlardan sezilarli keyin oldi. U 
ishlatilganida barcha abonentlar orqali doimo tizimga aloqa uchun 
ajratilgan butun mumkin bo‘lgan diapzonning kengligi ishlatiladi. Bu 
texnologiyaning asosi trafik kanallarini Uolsh funksiyalari orqali 
ortogonal bo‘lish hisoblanadi. Ular faqat 64 ta aniqlangan. Shunday 
qilib, nazariy jihatdan bitta bazaviy stansiya 64 ta abonentlarga 
ishlashini tashkil etish mumkin. Lekin halaqitlarning ta’siri, 
shuningdek «
soft handover
»- sotalar orasida “yumshoq” qayta 
ulanish zarurati (umuman CDMA usulining afzalliklaridan biri 
hisoblanadigan) tufayli amalda qayd etilgan aloqa uchun 45 tagacha, 
harakatdagi aloqa uchun 25 tagacha ishlatiladi.
CDMAni ishlatadigan aloqa tizimlari TDMA ishlatilgandagi 
kabi sinxronlashtirishni talab qiladi. Lekin bu yerda sinxronlashtirish 
bo‘g‘ini sifatida Global Pozitsiyalash Tizimi