Маълумки, инсон жамики мавжудотлар орасида фикрлаш ва уни ўз нутқи орқали ифодалаш имкониятига эгалиги билан ажралиб туради

O`g`rilik ko`zdan boshlanar,
To`g`rilik — so`zdan. (Maqol)
Borlik yumush keltirar, Yo`qlik — urush.
Borlik yarashtirar, Yo`qlik qarashtirar. (Maqol)
Yaxshi boladan rahmat, Yomon boladan — la`nat. (Maqol)
Tadqiqotlar shuni ko`rsatadiki, antonimiya hodisasi ot guruhida ko`plab uchraydi. Ulardan to`g`ri foydalanish so`zlovchining mahoratiga, nutq vaziyatiga alodor bo`ladi.
3.2. Belgi bildiruvchi so`z turkumlarida antonimiya.
Sifat antonimlar. Antonimlardan ko`pchiligi belgi bildiruvchi so`zlardan, ya`ni sifat va ravish so`z turkumlaridan iboratdir. O`zbek tilidagi antonimlarni leksik ma`no jihatdan asosan 5 turga bo`lish mumkin: 1) kishilarga xos bo`lgan xususiyatlarni ifodalovchi sifat antonimlar; 2) hayvonlarga xos bo`lgan xususiyatlarni ifodalovchi sifat antonimlar; 3) narsalarga xos bo`lgan xususiyatlarni ifodalovchi sifat antonimlar; 4) kishi va narsalar uchun umumiy bo`lgan xususiyatlarni ifodalovchi sifat antonimlar; 5) kishi, hayvon va narsalar uchun umumiy bo`lgan belgilarni bildiruvchi antonimlar.
Bu turlar o`z navbatida bir necha guruhlarga bo`linib, ularning umumiy miqdori 14 dan oshishi mumkin.
1. Kishilarga xos bo`lgan xususiyatlarni ifodalovchi sifat antonimlarni 6 guruhga ajratamiz:

1. 
   kishilarning xarakter-xususiyatini ifodalovchi sifat antonimlar: saxiy – xasis, tanti – nokas, oq ko`ngil – ichi qora, sodda – ayyor, muloyim –qo`pol, beozor – dilozor, dono – nodon va shu kabilar;
   

Dono aql so`rab hormas,
Nodon nozin qilib bormas. (Maqol)
Ko`zing qaro sening, qoshlaring qaro,
Yuzlaring oq sening, kulishlaring oq.
Qo`lingdagi ta`na toshlaring qaro,
Menga g`amgin boqib turishlaring oq.


Unutishing qaro, hijroning qaro,
Sog`inching oppoqdir, xatlaring oppoq.