Maktabgacha yoshdagi

Xotira sifatlari xotirani qo‘llash, ya’ni muayyan vaqt ichi-

da odam esda qoldiradigan narsalar yoki faktlar miqdori-

ga, esga tushirishning aniqligiga, esda olib qolish tezligiga, 

o‘zlashtirilgan ma’lumotning qanchalik uzoq esda saqlani-

shi, xotiraning tay yorligi, ya’ni talab etilgan narsani tezda es-

ga tushira olish qobiliyati nazarda tutiladi. Xotiraning ana 

shu ko‘rsatib o‘tilgan xususiyatlari kimdaki yetarli rivojlangan 

bo‘lsa, shu odamning xotirasi yaxshi xotira hisoblanadi. Xoti-

ra xususiyatlari shaxsiy fazilat sifatida odam qobiliyatlarin-

ing rivojlanishiga, faoliyatiga ta’sir ko‘rsatadi. Narsalarni oson 

esda olib qoluvchi kishiga qaraganda, xotirasi u qadar yax-

shi rivojlanmagan odamning vaqti ham, kuchi ham ko‘p sarf 

bo‘ladi. Ko‘pgina kasb-hunarlar uchun yaxshi xotira kerak.

---

141

Kontrastlik

Obraz

Izdoshlik

So‘z-ma’no

O‘xshashlik

Emotsional

Motor-harakat

ASOTSIATSIYALAR

XOTIRA TURLARI

Xayoliy 

tassavurlar

Xotira 

tasavvurlari

Tasavvurlar

XOTIRA 

JARAYONI

Ixtiyoriy

Ixtiyoriy

Ixtiyorsiz 

Qisman

Operativ

Tez-tez

Sekin-tez

Ixtiyorsiz

Ma’nosiga  

tushunish

Mexanik

Batamom

Fenomenal

Tez-sekin

Sekin-sekin

Xotiradagi 

individual 

farqlar

Esda olib 

qolish

Esda saqlab 

turish

Unutish

Esga  

tushish 

(tanish)

XOTIRA

---

142