Maktabgacha yoshdagi

Nazorat savollari:

1.  Bolalar psixologiyasi nimani o‘rganadi?

2.  Bolalar psixologiyasi qaysi fanlar bilan bog‘langan? 

3.  Bolalar psixologiyasining predmeti nimani o‘rganadi? 

4.  Bolalar psixologiyasining anatomiya va fiziologiya fanlari 

bilan bog‘liqligini aytib bering.

5.  Pedagogika fani bilan aloqasi nimada ko‘rinadi?

6. Pediatriya va bolalar psixopatologiyasi, maxsus psixologi-

ya, logopediya, defektologiya fani bilan bog‘liqligini aytib bering.

6.2.  Psixik taraqqiyotning asosiy qonuniyatlari.  

Bola psixik taraqqiyoti haqida tushuncha

Bola psixikasining taraqqiyoti haqida gapirishdan oldin ta-

raqqiyotning tub mohiyatini tushunib olish kerak. Rivojlanish 

haqida fikr yuritilganda odatda «o‘sish» va «taraqqiy etish» 

so‘zlaridan foydalaniladi. Masalan, bolaning jismoniy jihatdan 

o‘sishi va psixik jihatdan taraqqiy etishi degan tushunchalar 

qo‘llaniladi. O‘sish bilan taraqqiyot tushunchalari aynan bir 

ma’noni anglatuv chi tushunchalar emas. O‘sish deganda miq-

doriy jihatdan ortish, ulg‘ayish tushuniladi. Taraqqiyot degan-

da esa, faqat miqdoriy jihatdangina emas, balki sifat jihatidan 

ham o‘zgarish tushuniladi. Shuning uchun o‘sish jarayoniga 

qaraganda taraqqiyot jarayoni ancha murakkab jarayondir. Ta-

raqqiyot oddiy miqdoriy ortishdan tashqari bir shakldan ik-

kinchi shaklga o‘tish bilan ham bog‘liqdir. Ana shuning uchun 

taraqqiyotning tub mohiyatidan yaxshi xa bardor bo‘lish kerak, 

aks holda bu murak kab jarayonni tushu nish qiyin bo‘ladi.

Bolaning psixik taraqqiyoti qarama-qarshiliklar kurashi 

aso 

sida yuz beradi. Bu o‘rinda qanday qarama-qarshiliklar 

bola ning psixik jihatdan taraqqiy etishiga sabab bo‘ladi, degan 

savol tug‘iladi. Bolaning psixik taraqqiyotini yuzaga keltiruvchi 

qarama-qarshiliklar asosan quyidagilardan iborat:

1. Bolaning shu choqqacha erishgan imkoniyatlari darajasi