Maktabgacha yoshdagi

Jazoning foydali bo‘lishi uchun quyidagi tavsiyalarga
amal qilinishi kerak
●
Bolani jazolayotganda uning yoshi va xatoning qay darajada 
og‘ir yoki yengilligiga e’tibor berish kerak.
●
Bolaning xatosi uchun uni jazolashni kechiktirmaslik ke-
rak, kechiktirilgan jazo bolada qo‘rquv, tashvish, xavotir, depres-
siyalarga olib kelishi mumkin.
●
Ota-ona hech qachon jahli chiqib turganda jazo qo‘llashi 
kerak emas. 
●
Ota-ona bolaga qarshi birlashib olmasliklari kerak. Ularning 
har biri o‘zini odatdagidek tutishi, agar ularning tarbiya sohasi-
dagi qarashlari mos tushmasa, u holda bolaning oldida urishib-
tortishib, bir-birini tanqid qilmasligi, kamsitmasligi kerak. 
●
Bolaning qilgan xatosini ko‘pchilik ishtirokida, ayniqsa,
uning o‘rtoqlari yoki tanishlari davrasida muhokama qilmang. 
Aksincha uning «siri»ni saqlasangiz u bu qiliqlarini boshqa qay-
tarmaslikka harakat qiladi. 
Bolalarning yolg‘on gapirishlari
Bolalarning yolg‘on gapirmaslikka o‘rgatish uchun quyidagi 
maslahatlardan foydalanish maqsadga muvofiq.
●
Yolg‘onchilik bilan bog‘liq bo‘lgan har bir vaziyatdan iloji 
boricha to‘g‘riso‘z bolani tarbiyalashda foydalaning.
●
Bolani hadeb yolg‘onchi deb atayvermang, negaki u haqiqat-
dan ham yolg‘onchi bo‘lib qolishi mumkin.

---

444
●
Bolalarning oldida «Men erim (xotinim)ga bu ko‘ylak (yoki 
boshqa narsa)ni qanchaga olganimni aytmayman», kabi izohlar-
ni ishlatmang. 
●
Bola bilan birgalikda yolg‘on to‘qimang, bu bilan uni yolg‘on-
chilikka juda oson o‘rgatasiz. Masalan: «Biz dam olishga ketayap miz, 
sen ham maktabga bormasdan biz bilan birga ketasan, o‘qi tuvchingga 
esa seni «kasal» deb aytamiz», – deb yolg‘onga o‘rnatmang.
●
Bola o‘zini yaxshi ko‘rsatish maqsadida to‘qigan yolg‘oni 
uchun uni boshqalar oldida urishmang. Uning o‘ziga alohida tu-
shuntiring. 
●
Yolg‘oni uchun bolani jazolayotganingizda unda o‘ziga nis-
batan nafrat uyg‘otishdan ehtiyot bo‘ling.