Maktabgacha yoshdagi bolalar psixologiyasi

kuzatish;

so‘roq;

eksperiment;

faoliyatining mahsullarini o‘rganish metodi.

28. 
    . metodida bizni qiziqtiruvchi jarayon qachon pay- do bo‘lishi kutib o‘tirilmaydi, psixik jarayonning sodir bo‘lish sharoitlarini o‘zgartirib turish va shu yo‘l bilan mazkur jara­yon haqida ko‘proq kerakli ma’lumotlar to‘plash mumkin.
    

454

1. 
   kuzatish; c) eksperiment;
   
2. 
   so‘roq; d) modellashtirish.
   

Psixikaning nerv-fiziologik asoslari

29. 
    Odam miyasining og‘irligi o‘rtacha necha gr ni tashkil etadi?
    

1. 
   1650 gr; c) 1400 gr;
   
2. 
   1500 gr; d) 1850 gr.
   

30. 
    Bitta nerv hujayrasi nima deb ataladi?
    

1. 
   dendrit; c) o‘simta;
   
2. 
   neyron; d) neyrit.
   

31. 
    Odamning murakkab psixik faoliyatini miyaning qaysi qismi boshqaradi?
    

1. 
   orqa miya;
   
2. 
   katta miya yarimsharlari;
   
3. 
   miyaning po‘stloq va po‘stloq osti qismi;
   
4. 
   miyacha.
   

32. 
    Katta miya yarimsharlari po‘stloq qismi necha mlrd. nerv hujayralaridan tashkil topgan?
    

1. 
   15 mlrd; c) 10 mlrd;
   
2. 
   12 mlrd; d) 18 mlrd.
   

33. 
    Organizmning tashqi ta’sirotlarni nerv sistemasi va mi- yasiga ta’siri natijasida qabul qilishi va ularga javoban harakat- ga kelishi nima deb ataladi?
    

1. 
   dendrit; c) refleks;
   
2. 
   neyron; d) neyrit.
   

34. 
    Yangi tug‘ilgan bola miyasining og‘irligi o‘rtacha necha grammni tashkil etadi?
    

1. 
   1650 gr; c) 1400 gr;
   
2. 
   1500 gr; d) 380—400 gr.
   

35. 
    ... nazariyasi bundan 300 yil oldin Dekart tomonidan, keyinchalik l.M. Sechenov va yana keyinroq I.P. Pavlov (1849— 1936) tomonidan rivojlantirildi, shartli va shartsiz reflekslar atalib o‘rganildi.
    

1. 
   signal faoliyati;
   
2. 
   dinamik stereotiplar;
   
3. 
   refleks;
   

455

4. 
   qo‘zg‘alish va tormozlanish.
   

36. 
    Odam va hayvonlarning katta yarimsharlari po‘stlog‘ida qanday nerv jarayonlari sodir bo‘ladi?
    

1. 
   signal faoliyati;
   
2. 
   dinamik stereotiplar;
   
3. 
   refleks;
   
4. 
   qo‘zg‘alish va tormozlanish.
   

37. 
    Ikkinchi signallar sistemasi bu .
    

1. 
   inson nutqi va tafakkuridir;
   
2. 
   narsa va hodisalarning sezgi organlariga ta’sir ko‘rsatishi tufayli miyaga keluvchi signallar;
   
3. 
   organizmning tashqi ta’sirotlarni nerv sistemasi va miyasi- ga ta’siri natijasida qabul qilishi va ularga javoban harakatga kelishi;
   
4. 
   miya po‘stlog‘idagi qo‘zg‘alish va tormozlanish jara- yonlari.
   

38. 
    Dinamik stereotip nima?
    

1. 
   yunoncha stereo — mustahkam, o‘chmas; tupos — iz, tamg‘a.
   
2. 
   narsa va hodisalarning sezgi organlariga ta’sir ko‘rsatishi tufayli miyaga keluvchi signallar;
   
3. 
   organizmning tashqi ta’sirotlarni nerv sistemasi va miyasi- ga ta’siri natijasida qabul qilishi va ularga javoban harakatga kelishi;
   
4. 
   qo‘zg‘alishlarning takrorlanib turishi natijasida miya po‘stlog‘ida mustahkam o‘rnashib qolgan o‘choqlari;
   

1-abcd; 2-ad; 3-bcd; 4-acd.

39. 
    ... holatida tormozlanish qisman bo‘lib po‘stloqni to‘liq qamrab olmaydi va odamga keraklicha ta’sir o‘tkaziladi.
    

1. 
   gipnoz;
   
2. 
   dinamik stereotip;
   
3. 
   refleks;
   
4. 
   qo‘zg‘alish va tormozlanish.
   

Psixika va ong taraqqiyoti

40. 
    Evolutsion taraqqiyot deb nimaga aytiladi?
    

1. 
   tirik organizmlarning dastlab paydo bo‘lgan davridan boshlab odamgacha bo‘lgan rivojlanish yo‘li;
   

456

2. 
   taraqqiyotning chirish va yemirilish yo‘li;
   
3. 
   tabiat va jamiyatdagi qonunlarning o‘zgarishi;
   
4. 
   organik materiyaning yuzaga kelishi.
   

41. 
    Evolutsion taraqqiyot bosqichlari nechta?
    

1. 
   2 ta; b) 3 ta; c) 4 ta; d) 6 ta.
   

42. 
    Harakatning intellektual shakli bu ...
    

1. 
   shartsiz reflekslar bilan bog‘liq harakatlar;
   
2. 
   muhit o‘zgarishlariga moslashish;
   
3. 
   shartli reflekslar bilan bog‘liq harakatlar;
   
4. 
   fahm-farosat bilan bog‘liq bo‘lgan aqliy harakatlar.
   

43. 
    Ong strukturasini ko‘rsating.
    

1. 
   idrok, diqqat, xotira;
   
2. 
   tafakkur, xayol, xotira, sezgi, idrok;
   
3. 
   xarakter, iroda, hissyot, xayol;
   
4. 
   anglash, obyekt va subyekt.
   

44. 
    Subyekt va obyekt tushunchalari o‘rtasidagi farq nimada?
    

1. 
   ongning yuksak darajasi bo‘lmish tafakkurda;
   
2. 
   subyekt — «boshqalar», obyekt — «men»;
   
3. 
   subyekt — «men», obyekt — «men emas»;
   
4. 
   subyekt — narsalar, obyekt — odam.
   

45. 
    Harakatning instinktiv shakli bu .
    

1. 
   hayvonlarga tug‘ma yo‘l bilan beriladigan va ularning tash- qi olamga muvofiqlashuvini ta’minlaydigan harakatlar shakli;
   
2. 
   muhit o‘zgarishlariga moslashish;
   
3. 
   shartli reflekslar bilan bog‘liq harakatlar;
   
4. 
   fahm-farosat bilan bog‘liq bo‘lgan aqliy harakatlar.
   

46. 
    Hayvonlar harakatning individual shaklini o‘z hayotlari davomida egallab boradilar. Bu qanday mexanizm hisoblanadi?
    

1. 
   hayvonlarga tug‘ma yo‘l bilan beriladigan va ularning tashqi olamga muvofiqlashuvini ta’minlaydigan harakatlar shakli;
   
2. 
   muhit o‘zgarishlariga moslashish;
   
3. 
   shartli reflekslar bilan bog‘liq harakatlar bo‘lib tashqi muhitga moslashuv;
   
4. 
   fahm-farosat bilan bog‘liq bo‘lgan aqliy harakatlar.
   

47. 
    Ong ta’riflari to‘g‘ri berilgan qatorni belgilang.
    

1. 
   mustaqillik, ongsizlik, obyekt va subyekt;
   

457

2. 
   ixtiyoriy-ixtiyorsiz xotira, fikrlash-bilish, maqsadli diqqat, obyektiv va subyektiv yondashuv;
   
3. 
   obyekt va subyekt, ong — anglash, maqsadni ko‘zlovchi faoliyat, hissiyotlar olamidagi murakkab munosabatlar;
   
4. 
   ataylab qilinadigan va ataylab qilinmagan harakatlar.
   

48. 
    Ong bu .
    

1. 
   evolutsion taraqqiyot qonunlari ta’sirida ro‘y beradigan o‘zgarishlar;
   
2. 
   anglash, bilish, taqlid qilish, mashq qilish, o‘rganish de- makdir;
   
3. 
   inson va hayvonlarga berilgan oliy darajadagi aks etti- rish, olamni bilish mexanizmidir;
   
4. 
   faqat insongagina xos bo‘lgan oliy darajadagi aks etti- rish, olamni bilish mexanizmidir.
   

49. 
    Ong osti holatlari bu .
    

1. 
   oliy darajadagi aks ettirish, olamni bilish mexanizmi;
   
2. 
   I va II signallar faoliyati;
   
3. 
   ongsizlik, odam ongiga borib yetmaydigan psixik jara- yonlar, xususiyatlar va holatlar;
   
4. 
   ataylab qilinadigan va ataylab qilinmagan harakatlar.
   

Shaxs va faoliyat.

Shaxs psixologiyasi

50. 
    Kelib chiqishi jihatidan ijtimoiy bo‘lgan, o‘z e’tiqodiga, qarashlariga, munosabatlariga, baholariga ega bo‘lgan subyekt
    

1. 
   shaxs deb ataladi; c) individuallik deb ataladi;
   
2. 
   individ deb ataladi; d) tashkilotchi deb ataladi.
   

51. 
    «Kadrlar tayyorlash milliy dasturi»ning nechanchi bobi ta’lim tizimi orqali har tomonlama barkamol shaxsni shakllan- tirishni nazarda tutadi?
    

1. 
   3.1; b) 4.2; c) 4.5; d) 3.3.
   

52. 
    Individuallik nima?
    

1. 
   yakkaxonlik, shaxsga xos xususiyatlar yig‘indisi;
   
2. 
   shaxsiy ko‘nikmalar, malakalar;
   
3. 
   shaxsning ongli faoliyati;
   

3. 
   individ.
   

458

53. 
    Shaxs nechta turda tuzilgan?
    

1. 
   3 ta — reflektiv, biologik, hissiy;
   
2. 
   2 ta — biologik, ijtimoiy;
   
3. 
   4 ta — sotsiometrik, endopisixik, individual, tabiiy;
   
4. 
   3 ta — ekzopsixik, tabiiy, ijtimoiy.
   

54. 
    Kishining o‘ziga xosligini, uning boshqa odamlardan farqini aks ettiruvchi psixologik fazilatlar birikmasi qanday ata-
    

55. 
    E’tiqod deb nimaga aytiladi?
    

1. 
   shaxsning ongli yo‘nalishini belgilab beruvchi, o‘z qa- rashlari, prinsiplari, dunyoqarashiga mos tarzda yashashiga imkon beruvchi xususiyatlar yig‘indisiga;
   
2. 
   kishining o‘z oldiga qo‘ygan maqsadiga erishish yo‘lida qilgah harakatlariga;
   
3. 
   kishining nimagadir e’tibor berishga, predmet yoki hodisani bilishga intilishiga;
   
4. 
   insonning xulq-atvorini, faolligini tushuntirib beruvchi psixologik sabablar yig‘indisiga.
   

56. 
    Shaxsning rivojlanishiga ta’sir qiluvchi omillarni ko‘rsating.
    

1. 
   o‘qituvchi va tarbiyachilar jamoasi, ota-onalar, qarindosh-