Maktabgacha va boshlang’ich ta’lim fakulteti

«Ot yasovchi qo`shimchalar» mavzusi o`rganiladigan ko`rsatmalar. Yangi mavzu o`rganish qismi bo`yicha
1. Ot yasovchi qo`shimchalarni o`rganish uchun o`quvchilarda qiziqish uyg`otish.
2. O`quvchilarning bilimlariga asoslanilgan holda ot yasovchi qo`shimcha haqida yangi ma’lumot berilganini kuzating.
3. Ot yasovchi qo`shimchalarning har biri qanday ma’nodagi otlarning yuzaga keltirayotganining tushuntirilishi
4. Ot yasovchi qo`shimchalar o`rganishda so`z tarkibi ustidagi tahlil ishlari


3-sinf ona tili darsi uchun dars_ishlanma
Ot so`z turkumi
Sinf: 3 «A»
Sana: 5.12.2006
Fan: ona tili
Mavzu: Otlarning yasovchi qo`shimchalar bilan qo`llanishi
Darsning maqsadi: Ot yasovchi qo`shimchalar haqida ma’lumot berish, tilning lug`at boyligining rivojlanib borishi haqida tasavvur hosil qilish; o`quvchilarda guruhlarda ishlash madaniyatini tarbiyalash, o`zgalar fikriga hurmat bilan qarashga o`tkazishga o`quvchilarning nutq madaniyatini shakllantirish, mustaqil fikrlashga o`rgatish.
Dars turi: Yangi bilim beruvchi
Dars metodi: analiz, tushuntirish, modulli o`qitish usuli
Dars jihozi: ko`rgazmalar, test, kartochkalar
Tashkiliy qism: Salomlashish, davomat, o`quvchilarning ona tili darsiga hozirligini tekshirish.
Darsning borishi: Sinf o`quvchilarini ikkita jamoaga ajratamiz

O`quvchi faoliyati elementi	Mavzu yuzasidan o’quvchilarga beriladigan savol-topshiriqlar	Savol va topshiriqlar yuzasidan ko`rsatmalar	Vazifani bajarish vaqti
UFE-1	Maqsadi: Ot so`z turkumi yuzasidan o`quvchilar bilimini oshirish otlarni to`g`ri talaffuzga o`rgatish yasovchi qo`shimchalar bilan qo`llanishi haqida tushunchalar berish. So`z boyligini oshirish. Lug`atini boyitish. 1. Ajratilgan so`zlarni qismlarga ajratib, o`zak va qo`shimchalarni aniqlang. 2. So`z asosi qaysi? So`z yasovchi qo`shimchalarchi? 3. O`zakni bir ustunga so`z yasovchi qo`shimchani olgan otni ikkinchi ustunga yozing Qo`shiq-qo`shiqchi Havas-havaskor Temir – temirchi Gul-gulzor Ohang-ohangdosh 4. So’zlarning bir-biridan farqi nimada? 5. -chi, -kor, -dosh qo’shimchalari qanday ma’noni ifodalayapti (shaxs, o’rin joy) 6. Shaxs oti bilan o’rin joy otini ajratib alohida ustun qilib yozing.	Siz kichik guruhlarga ajratib, savol-topshiriqlarni bo`lib olib tayyorlaning. 226-mashqqa asoslaning, aniq va qisqa bo`lsin. Ularni ikkita jamoaga bo`ldim. Har bir jamoani kichik guruhlarga ajratib chiqdim. Jamoalardagi guruhlarga savollar berdim. Har bir jamoaga topshiriq berildi. O`quvchilarni doskaga chiqarib o`zak va so`z yasovchi qo`shimchalarni olgan otlarni ikkita ustun qilib yozdirdim. Shu so`zlar yuzasidan savol berildi. Topshiriq beraman.	10 d a k i k a
	Matn ustida ishlash 1. Lolazorga aylanar Sohil erta bahordan. 2.Yuk tashuvchi o`quvchilar Dengizchaga yiqildi; Barcha ko`zlar begunoh Baliqchiga tikilar 3. Mening otam ko`p faqir, Juda mohir paxtakor 1) Matndagi so`z yasovchi qo`shimchalar yordamida hosil bo`lgan otlarni aniqlang. 2) Aniqlangan otlarni alohida chiqib doskaga yozing. Ot yasovchi qo`shimchalarni namunadagidek belgilang. (dengizchi) 3) Matn necha qismdan iborat? Birinchi qismida nechta so`z bor? Ikkinchi qismida-chi? Uchinchi qismida So`z yasovchi qo`shimchalar yordamida yasalgan otlarni toping va ularga izoh bering. 4). Baliq so`ziga so`z yasovchi qo`shimcha qo’shib ot so’z turkumini hosil qiling. 5) Faqir, mohir so’zlarining ma’nolarini tushuntiring	228-mashqdagi matnni o`qittiraman. Har bir jamoadan doskaga chiqarib matndagi so`z yasovchi qo`shimchalar yordamida yasalgan so`zlarni doskaga yozdiraman. So`z yasovchi qo`shimchalarni alohida belgilashni aytaman. Har bir guruhning faolligini hisobga olib to`g`ri noto`g`riligini tushuntirish. Matndagi har bir qismdagi so`z yasovchi qo`shimcha qo`shimcha yordamida yasalgan so`zlarni aniqlab izoh berish, tushuntirish. Matndagi ayrim so`zlarga yana qo`shimcha qo`shish orqali yangi so`z yasash ayrim yangi so`zlarning ma’nolarini tushuntirish.	12 d a k i k a
UFE-3