Maktabgacha ta`lim


Ta`lim tarbiyaviy ishlarni rejalashtirish mazmuni



Download 2,1 Mb.
Pdf ko'rish
bet43/160
Sana15.09.2021
Hajmi2,1 Mb.
#175036
1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   ...   160
Bog'liq
Raxbarlikkitobipdf

6.1. Ta`lim tarbiyaviy ishlarni rejalashtirish mazmuni 
 
Maktabgacha  ta`lim  muassasasi  ishini  umuman  va  har  bir  yosh  guruhida 
rejalashtirishning  bevosita  asosini  ta`lim  -  tarbiya  vazifalari  aniqlanib,  bolalar 
faoliyatining  har  bir  asosiy  turiga  doir  ta`lim  -  tarbiyaviy  ish  mazmuni  ochib 
berilgan  «Uchinchi  mingyillikning  bolasi  dasturi»  tashkil  kiladi.  Rejalashtirishda 
bu  vazifa  va  mazmunlar  yanada  aniqlashtiriladi,  ularni  amalga  oshirish  vaqti  va 
izchilligi belgilanadi. 
Ta`limiy ishning mazmuni, metodi va usullari hamda uni tashkil etish turlari, 
bolalar  xulq  -  atvorini  tarbiyalash  mazmuni,  metodi  va  usullari,  ularda  madaniy  - 
gigienik  malakalarni  shakllantirish,  bolalar  mehnati  va  o’yinlariga  raxbarlik 
usullari,  bolalarning  bo’sh  vaqt  va  ko’ngil  ochishlarini  tashkil  etish,  shuningdek 
ota - onalar bilan ishlash turlari va tabiati rejalashtirilishi lozim. 
Maktabgacha  ta`lim  muassasasida  ta`limiy  ishni  tashkil  etishning  asosiy 
shakli  mashg’ulotdir.  Bunda  o’qitish  ta`limiy  ish  masalalari,  voqelikning  turli 
sohalari  haqidagi  bilimlarni,  aqliy  va  amaliy  malakalar  va  ko’nikmalarni,  o’quv 


 
57 
faoliyati, bolalar nutqini o’stirishning oddiy asoslari va shu kabilarni hal etishning 
asosiy vositasi hisoblanadi. 
Bu mazmun dasto’rning tevarak - atrof bilan tanishtirish va nutqni o’stirish, 
oddiy  matematik  tasavvurlarni  rivojlantirish,  rasm  solish,  loy  va  plastilindan 
narsalar  yasash,  applikatsiya,  qurish  -  yasash,  musiqa  ta`limi,  jismoniy  tarbiya 
singari  asosiy  bo’limlarida  berilgan.  Tegishli  yo’nalish  metodikalarida  ishlab 
chiqilgan  mashg’ulotlar  tizimi  maktabgacha  ta`lim  muassasasisi  va  yosh 
guruxidagi  muayyan  ish  sharoitlarini,  bolalarning  ilgarilash  daraja  va  sur`atlarini, 
ularni  u  yoki  bu  mazmunni  egallashlarini  xisobga  olib  rejalashtirishda 
foydalaniladi.  Masalan,  bolalarni  tabiat  bilan  tanishtirishga  doir  mashg’ulotlar 
tizimi qishloq joy yoki katta shahar markazida, shimoliy va markaziy mintaqada va 
boshqa  respublikalarda  joylashgan  maktabgacha  ta`lim  muassasasisida  turlicha 
bo’ladi. 
O’qitishning  har  bir  bo’limiga  doir  mashg’ulotlarni  rejalashtirishda 
bilimlarni  egallashning  asosiy  bosqichlari  (boshlang’ich  idrok,  bilim  va 
ko’nikmalarni  kengaytirish  va  umumlashtirish,  ulardan  hayotda  foydalanish 
bilimlarni  yangi  sharoitlarga  ko’chirish)  xisobga  olinadi.  Rejada  bilimlar 
mazmunining  takrorlanishi  va  ularni  asta  -  sekin  murakkablashtirilishi  nazarda 
to’tiladi.  Istalgan  bo’limga  doir  mashg’ulotlarni  rejalashtirishda  mazkur  bo’lim 
bilan  bog’langan  asosiy  ta`lim  -  tarbiyaviy  masalalardan  tashqari  dasto’rning 
boshqa  bo’limlaridan  ayrim  masalalarni  xam  kiritish  kerak.  Mashg’ulotlarni 
bunday  yaxlitlash  ularning  rivojlantiruvchi  samarasini  ancha  oshiradi.  Ammo 
rejalashtirishda  ta`limiy  ishni  qisman  birlashtirish  ishning  butun  mazmunini 
jamlovchi yagona mavzu tusini olmasligi kerak. Maktabgacha ta`lim muassasasisi 
tarixida  o’rin  tutgan  mavzuviy  rejalashtirish,  «tashkiliy  momentlar»  ga  oid 
rejalashtirish  bilimlarning  tizimliligi  va  bolalarning  aqliy  rivojlantirishni  talab 
darajasida ta`minlamagan edi. 
Bolalarni  atrofdagi  hayot  va  tabiat  bilan  tanishtirish  mashg’ulotlarini 
bolalarga  nutq  o’stirish  mashg’ulotlari  bilan,  shuningdek  tasviriy  faoliyat 
mashg’ulotlari bilan aloqasini o’rnatish ayniqsa muhimdir. 
Ta`limiy  ish  mashg’ulotdan  tashqarida:  kundalik  turmush,  o’yin,  mehnatda 
ham davom ettiriladi. Kunning turli vaqtlarida (ertalab, sayrda) tarbiyachi tabiat va 
ijtimoiy hayotning turli xrdisalarini kuzatishni tashkil etadi. 
Bu kuzatishlar xam rejalashtiriladi. Ular butun guruh bolalari bilan yalpisiga, 
bolalarning, kichik guruhlari bilan va yakka tartibda o’tkaziladi. 
Tarbiyachi mashg’ulotlardan tashqari bilimning u yoki bu bo’limlariga doir 
ayrim bolalar yoki bolalarning kichik guruhlari bilan ta`limiy ishni rejalashtiradi va 
tashkil  qiladi.  Bu  maqsadda  didaktik  o’yinlar,  didaktik  materialli  mashqlar 
(masalan,  nutqning  tovush  madaniyatiga  doir,  matematik  tasavvurlarini 
rivojlantirishga oid ish va boshqalar) dan foydalaniladi. 
Shunday  qilib,  rejada  bolalar  bilan  ta`limiy  ishning  mazmuni  ham,  uni 
tashkil qilish shakllari xam aks etadi. 
Shaxsning  ma`naviy  fazilatlarini  tarbiyalash  ta`lim  -  tarbiyaviy  ish 
jarayonida:  mashg’ulotlar,  o’yinlar,      mexnat  va  shu  kabilarda  hal      qilinadi. 
Shuning 
uchun 
ma`naviy 
tarbiya 
ishining 
mustaqil 
bo’limi  sifatida 


 
58 
rejalashtirilmaydi.  Bu  ishning  vazifa,  mazmun  va  metodlari  bolalarning  asosiy 
faoliyat  turlariga  rahbarlikni  rejalashtirishda  ochib  beriladi.  Ammo  xulq-atvor 
malakala-rini  shakllantirish  (masalan,  atrofdagi  kishilarga  muloyim  va  g’amxo’r 
munosabat,  narsalarga  tartibli  va  tejamkorlik  munosabati,  madaniy-gigienik 
malakalar,  o’yin,  kitob  bur-chaklarida  tozalik  va  tartibni  saqlash  malakalari, 
o’ziga-o’zi  xizmat  ko’rsatish  malakalari  va  shu  kabilar)  bolalarning  ma`lum 
harakat  usullarini  egallab  olishlarini  nazarda  tu-tadi.  Malakalarni  tarbiyalash 
bevosita  ta`sir  usullari:  ha-rakat  usullarini  ko’rsatish,  mashq  qilishlar,  ya`ni 
o’rgatish, odatlantirish orqalts amalga oshiriladi, shuning uchun madaniy - gigienik 
malaka  va  madaniy  xulq-atvor  malakalarini  rejalashtirish  mumkin  va  lozim. 
Malakalar  hajmi,  ularni  shakllantirish  izchilligi  shuningdek,  tarbiyachi 
foydalanadigan o’rgatish usullari rejalashtiriladi. 
Malakalarni  shakllantirish  -  uzoq  davom  etadigan  jarayon.  SHunga  ko’ra 
ayni  bir  vazifalar  ko’p  karra  takrorlanishi  mumkin.  Madaniy  xulq  -  atvor 
malakalarini egallashda bolalar jiddiy o’ziga xos alohida farqlarni namoyon qiladi-
lar,  shuning  uchun  rejada  bolalar  bilan  yakka  tartibda  ish-lash  xam  nazarda 
to’tiladi. 
 

Download 2,1 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   ...   160




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish