Maktabgacha ta`lim

18.2. Uslubchi tomonidan nazorat qilishning ahamiyati 
 
Nazorat  qilish  deganda  -  Davlat  nazorati,  xalq  ta`limi  bo’limlari  tomonidan 
rahbarlikning tekshirish shakllariga aytiladi. 

---

 
177 
Bu  -  Mustaqil  Davlatimizning  qaror,  xukumat,  ko’rsatma,  yo’l-yo’riqlarini, 
«Xalq  ta`limi  to’g’risidagi  qonun»  asoslarini  bajarilishini,  xalq  ta`limi  yoki 
tashkilotlar  tomonidan,  maktabgacha  ta`lim  ahvolini  tekshirish,  shuningdek, 
maktabgacha  ta`lim  bilan  bog’liq  bo’lgan  ariza,  imkoniyat,  iltimoslarni 
tekshirishdir.  Bu  -  «Maktabgacha  ta`lim  to’g’risidagi  Nizom»,  «Maktabgacha 
ta`lim  kontseptsiyasi»,  «Maktabgacha  ta`lim  dasturi»,  «Uchinchi  ming  yillikning 
bolasi» davlat dasturlarini bajarilishi ustidan nazoratdir. 
Bu  -  har  bir  maktabgacha  ta`lim  muassasi  ishidagi  kamchiliklarni  yo’qotish 
choralarini  ko’ruvchi,  pedagogik  ta`lim-tarbiya,  pedagogik  ish  sifatini  o’stirishda 
aniq amaliy yordam ko’rsatuvchi tekshirish formasidir. 
Nazorat  qilish  -  nazorat  qilishning  metodologik  asosini  -  O’zbekiston 
Respublikasining  Konstituttsiyasi,  «Maktabgacha  ta`lim  Kontseptsiya»sida 
ko’rsatib berilgan ilmiy jihatdan asoslangan g’oyalar egallaydi. 
O’zbekiston  Respublikasi  Davlat  xokimiyatining  tizimi  -  Xokimiyatning 
qonun  chiqaruvchi,  ijro  etuvchi  va  uni  nazorat  qiluvchi  printsiplariga  asoslanadi. 
Davlat  o’z  faoliyatini  iison  va  jamiyat  farovonligini  ko’zlab,  ijtimoy  adolat  va 
qonuniylik  printsiplari  asosida  amalga  oshira  borib,  xalq  ta`limi  bo’limlarida 
nazorat  ishlarini  amalga  oshirishda  asosiy  negiz  bo’lib  xizmat  qiladi.  «Davlat 
jamiyatning  madaniy,  ilmiy  va  texnikaviy  rivojlanishiga  g’amxo’rlik  qiladi» 
deyiladi. O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 42 moddasida. 
Nazorat  qilishda  -  qonunlarning  ustunligi  shuni  anglatadiki,  bunda  barcha 
joriy  konunlar  va  me`yoriy-huquqiy  hujjatlar  Konstitutsiya  asosida  va  unga 
muvofiq  bo’lishi  talab  etiladi.  Ulug’  bobokalonimiz  Amir  Temur  aytganlaridek: 
«Qasrda  qonun  hukmronlik  qilsa,  shu  erda  erkinlik  bo’ladi».  Xalq  ta`limi 
bo’limlarida - nazorat - amalga oshiradi.  
Nazoratchi  -  bu  ma`lum  sohaga  tegishli  qonun-qoidalarning  to’g’ri 
bajarilishini nazorat qiluvchi shaxs. 
Rahbar  faoliyatini  baholovchi  bosh  mezon  –  uning  ishini  tashkil  qila  bilish 
kobiliyatidir.  Rahbar  ishini  shunday  tashkil  qilsinki,  odamlar  «Ha,  bu  xalq 
farovonligi yo’lida g’amho’rlik qiluvchi va uni hamma narsadan yuksak quyuvchi 
rahbar, deya olsin». 
Nazorat qilishda - boshqarishni obdon puxta o’ylangan tizimini ishlab chiqish, 
o’tmishni  ma`suliyat  bilan  tahlil  etish  -  kelajak  yo’lini  talab  borishini,  o’tkir 
muammolarni  tortinchoqlik  bilan  emas,  balki  ro’yi-rost  ochib  tashlash  kerakligi 
uqtiriladi. 
«Eskicha  yondashish,  eskicha  fikr  yuritish  zamonini  bizlar  unutishimiz 
lozim». 
«Bir haqiqatni hammamiz yaxshi anglab olishimiz zarur» - «Yakdillik, iymon 
va insof, so’z va ish birligi insonparvarlik 
_
 biz qurayotgan jamiyatimizning tamal 
toshlaridan  biridir»  -  deb  uqtiradi  davlatimiz  rahbari,  hurmatli  Prezidentimiz 
I.A.Karimov  «O’zbekiston  iqtisodiy  siyosatining  ustivor  yo’nalishlari»  asarida 
(1992 yil). 
Bu  vazifalarni  to’g’ri,  o’z  vaqtida  amalga  oshirish  maqsadida  xalq  ta`limi 
bo’limlari  tomonidan  maktabgacha  ta`lim  muassasalarini  nazorat  qilishning 
ahamiyati beqiyosdir. 

---

 
178