Maktabgacha ta’lim tizimi boshqaruvini takomillashtirish istiqbollari

MTT jismoniy tarbiya yo’riqchisi
tarbiyalanuvchilarning jismoniy mashqlarni bajarishda, tana a’zolarining harakatlarini to‘g‘ri rivojlantirish; jismoniy tarbiya mashg‘ulotlari jarayonida tarbiyalanuvchilarning hayoti va sog‘lig‘i xavfsizligini ta’minlash; mavjud sport maydonchalari, zallari va jihozlari holati, sanitariya me’yorlariga mosligini, ishlatilishini va saqlanishini ta’minlash; tibbiy xodimlar bilan birgalikda tarbiyalanuvchilarning sog‘lig‘ini saqlash holatini nazorat qilish;
10	MTT Xamshirasi	har kuni tayyor ovqat namunasini olish uchun idishlarni tayyorlaydi va davlat sanitariya-epidemiologiya xizmati talablariga muvofiq namunani saqlash uchun olib qo‘yadi; namuna uchun qadoqlash holatini, uning markirovkasini kuzatib boradi. kundalik taomlarni guruhlar bo‘yicha tarqatishda ishtirok etish; oziq-ovqat mahsulotlarini guruhlarga ajratish jadvaliga muvofiqligini nazorat qilish, taomnomadagi tarkibni tekshirish
11	MTT xo’jalik mudiri	maktabgacha ta’lim tashkilotida bolalarni rivojlantiruvchi muhitni tashkil etish uchun ehtiyojlarni hisob-kitobini qiladi va tashkilot rahbariga talabnoma kiritish; bino va inshootlarining texnik holatiga va barcha moddiy boyliklarning saqlanishiga shaxsan javob berish;
12	MTT bosh oshpazi	maktabgacha ta’lim tashkiloti oshxonasida ishni tashkil etadi; taomlarni maktabgacha ta’lim tashkilotidagi taomnoma asosida tayyorlash; texnologiyasiga amal qilgan holda tayyorlaydi; tarbiyalanuvchilarning yoshiga muvofiq tarzda taomlarni porsiyalarga bo‘ladi va tarqatadi; kunlik taomnomani tuzishda ishtirok etadi;

O’z davrida Anri Fayol “Ta’lim boshqaruvi bu – holatni ko’rish, kelajakni o’rganish va harakat dasturini tuzishdir” -, deb ta’kidlagan edi. Bu o’rganishlar va tajribalardan kelib chiqqan xolda, natijalardan ma’lumki, olib borilgan so’rovnomalarda, maktabgacha ta’lim tizimidagi barcha qabul qilingan huquqiy-me’yoriy hujjatlar va dasturlari bilan tanishish, pedagog-tarbiyachilarning ta’lim-tarbiyaviy jarayondagi faoliyatini muntazam nazorat qilish, o’quv-seminarlar tashkil qilish, maktabgacha ta’lim tashkiloti rahbarlari bilan o’zaro hamkorlik ishlarini yo’lga qo’yish, nodavlat maktabgacha ta’lim tashkilotlari ish faoliyatini o’rganish, ochiq mashg’ulotlarga kuzatish va xodimlarni rag’batlantirish, maktabgacha ta’lim tizimi boshqaruvini takomillashtirish masalalari muhokama va taxlil qilingan.
METODOLOGIYA
Boshqaruv izchillik bilan jamiyat-davlat xarakterini kasb etmoqda. U yoki bu tipdagi ta’lim muassasasini boshqarish qonuniyatlaridan foydalanish amaliyotda alohida xarakterga ega. Biroq menejmentda boshqaruvning maqsadga yо‘nalganlik, tizimlilik, demokratiklik kabi umumiy xossalari, shuningdek, boshqarish maqsadida aynan bir xil boshqaruv amallarini (rejalashtirish, tashkil qilish, rahbarlik, nazorat) bajarish zarurati barcha tipdagi ta’lim muassasasi uchun umumiy sanaladi. Aynan boshqaruvda harakatlarni integratsiyalash boshqariladigan tizimlarning yaxlitligini saqlash va rivojlantirish, bu bilan ta’lim tizimlarining tiklanishi, normal faoliyat kо‘rsatishi va progressiv rivojlanishiga asosiy hissa qо‘shishi nazarda tutiladi. Ta’lim muassasasi rahbari boshqaruv qonuniyatlarini aniqlab, struktura va jarayonga maqsadli ta’sir kо‘rsatish uchun uning tegishli tur va metodlarini tanlaydi. Ta’lim muassasasini samarali boshqarish uchun direktor boshqaruvning moslashish, barqarorlashtirish, dasturiy tartibga solish, kuzatish, о‘zini о‘zi boshqarish kabi turlarini yaxshi bilishi va ularning dinamikasini ta’minlay olishi talab qilinadi.
Maktabgacha ta’lim tashkiloti boshqarish modellari (tizimlari)ni tahlil qilib, ularning qator kamchiliklarini kо‘rsatish mumkin:

• 
  bu tizimlar tо‘lig‘icha ta’lim oluvchi shaxsiga, uning rivojlanishiga qaratilmagan;
  

- ta’lim sifatini yaxshi nazorat qilmaydi;

- tizimlar haddan ziyod markazlashgan (direktor о‘rinbosarlari va tuzilmaviy bо‘linma rahbarlari darajasida mustaqillik yetishmaydi);
- pedagogik jamoa rivojlanishiga u qadar kо‘maklashmaydi;
- tizimlar samarali pedagogik texnologiyalar rivojini ta’minlamaydi;
- ta’lim muassasasi ichki va tashqi muhitdagi tezkor о‘zgarishlarga moslasha olmaydi.
Zamonaviy sharoitda boshqaruv qator xususiyatlari bilan tavsiflanadi: boshqaruvda mehnatni alohida elementlarga asta-sekin bо‘lish, differensiatsiyalash jarayonlari kechmoqda. Boshqaruvning tashkiliy tuzilmasi tubdan о‘zgarmoqda. Boshqaruvni desentralizatsiyalash natijasida mahalliy о‘zini о‘zi boshqarish organlarining roli, ularning rahbarlarining mustaqilligi ortib bormoqda.