Мактабгача таьлим муассасалари тарбияланувчиларининг ақлий тафаккурини шакиллантиришда инноватцион технологияларнинг ўрни

Тадқиқотнинг предмети. МТМ даги 6-7ѐшли болаларнинг жисмоний тарбия машғулотлари жараѐни. 

---

245 
Тадқиқотнинг мақсади: Болаларни мунтазам жисмоний тарбия ва спорт машғулотларига жалб қилиш 
мақсадида жисмоний тарбия йўриқчилари, ота-оналар ва мураббийларнинг ҳамкорликдаги фаолияти асосида 
болаларнинг спортга лаѐқатини назорат қилиш мониторингини олиб бориш. 
Истиқлолга эришганимиздан сўнг жисмоний тарбия ва спорт соҳасида жуда кўп самарали ишлар олиб 
бориш баробарида 2010 йилда хам мактабгача таълим муассасалари учун "Мактабгача ѐшдаги болалар 
ривожланишига қўйиладиган Давлат талаблари" асосида ‖Болажон‖ дастури ишлаб чиқилди. Ушбу дастурда 
айнан жисмоний тарбия йўриқчиси (жисмоний тарбия раҳбари)нинг мактабгача ѐшдаги болаларни жисмоний 
тарбиялаш вазифалари куйидагича белгиланади: 
• болаларни жисмоний жиҳатдан бақувват қилиш; 
• шахснинг ахлоқий томондан ижодий сифатларини тарбиялаш; 
• болаларда мақсадга тўғри йўналтирилган ҳаракатларни фаоллаштириш учун шарт-шароитлар яратиш; 
• ҳаракатларнинг ҳаѐтий муҳим турларини: юриш, югуриш, сакраш, эмаклаш, ўрмалаш, отиш, илиб 
олиш, сузиш, велосипедда учиш, оѐқ, қўл, тана, бош ҳаракатларини ривожлантириш, сафланиш ва қайта 
сафланишни шакллантириш; 
• ўйин ҳаракатларини кенгайтириш ва чуқурлаштириш, жисмоний сифатларни ривожлантириш: 
чаққонлик, эпчиллик, зийраклик, иродалилик, сабр-қаноат, кучлилик ва бошқаларга тенглашиб гавдани тик 
тутиш малакасини ошириш; 
• бола қоматини тўғри шакллантиришга таъсир кўрсатиш ва яссиоѐқлиликни олдини олишга ѐрдам 
бериш; 
• жисмоний машқ ва ўйинларнинг фойдаси, асосий гигиеник талаблар ва қоидалар ҳақида етарли 
даражада тасаввур ва билимлар бериш; 
• фаол ҳаракатга қизиқишни тарбиялаш. 
Таъкидлаш жоизки, болалар билан олиб бориладиган машғулотларнинг самарадорлиги, ўқув йили 
давомида бола ҳаракатлари фаоллигининг ошганлиги, уларнинг юриш, югуриш, сакраш, эмаклаш, ўрмалаш, 
отиш, илиб олиш, сафланиш ва қайта сафланишларни қай даражада ўзлаштирганлигини аниқлаш учун 
мониторинг олиб бориш муҳим. Зеро, ушбу мониторинг спортга лаѐқатли, истеъдодли болаларни излаб топиш 
ва спортга йўналтиришга имкон беради ҳамда биз таклиф этаѐтган ўзаро ҳамкорликка йўл очади. 
Мактабгача таълим муассасасида жисмоний тарбия йўриқчиси ходими бўлиб ишлашим давомида 
машғулотлар жараѐнида болаларнинг жисмоний имкониятларини меъѐрий тестлар ѐрдамида аниқлаш 
натижасида олинган маълумотлар шундан далолат берадики, МТМда болалаларни спортга йўналтириш 
масалаларини ҳал этиш имконияти мавжуд, зеро айрим тарбияланувчиларнинг спортга бўлган лаѐқати яққол 
намоѐн бўлмоқда. 
Аксарият оилаларда ота-оналар боғча ѐшидаги фарзандларининг ижодкорлик истеъдодига ѐки 
интеллектуал салоҳиятга эга эканлигини англай олар эканлару, аммо жисмоний қобилиятларини баҳолай олмас 
эканлар. 
Бундай имконият мактабгача таълим муассасаларининг жисмоний тарбия йўриқчиларига берилган 
бўлиб, улар йил давомидаги машғулотлар, спорт байрамлари, спартакиадалар жараѐнида тарбияланувчиларнинг 
жисмоний сифатларини назорат қилиш, ривожлантириш, иқтидорлиларни спортга йўналтириш ишларини 
муваффақиятли амалга оширишлари мумкин. Тарбияланувчилар орасидан спортга лаѐқатли болаларни аниқлаш 
уларни келажакда муайян спорт тури билан шуғулланишга йўналтириш имконини беради (жадвал).
Жадвал