Maksad: "Axborot texnologiyalari", "Tibbiy informatika" fanlariga ta’rif berish, ularning

---

 

 

        1 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Maksad: “Axborot texnologiyalari”, “Tibbiy informatika” fanlariga ta’rif berish, ularning 

rivojlanish bosqichlari, huquqiy asoslarihamda jamiyatdagi o‘rni haqida, sog‘liqni saqlash 

tizimida qo‘llanishi haqida ma’lumot berish. Axborot, uning birliklari, xossalarini yodga olish. 

Tibbiy informatika, elektron-tibbiy yozuv, uning tibbiy klinikada qo‘llanishi haqida ma’lumot 

berish. 

 

MAVZU REJASI: 

1.Axborot texnologiyalarining rivojlanish tarixi. 

2. Informatika fani asoslari. 

3. Bugungi kunda axborot texnologiyalarining rivojlanish asoslari. 

4. Sog‘liqni saqlash tizimi va tibbiy ta’limda  axborot texnologiyalarining maqsad va vazifalari. 

5. Teletibbiyot asoslari. 

 

Tibbiyotga  axborot  inqilobi  40-  yillarda  bo‘ldi.  Ilk  radiotelefonlarning,  signalizatsiya 

vositalarining  qo‘llanishi,  tibbiy  natijalarni  statistik  tahlil  qilishda  hisoblash  texnologiyalaridan 

foydalanilmoqda. 

Bugungi kunda tibbiy informatika sog‘liqni saqlash tizimining ajralmas qismiga 

aylangan. U 4 asosga tayanadi: 

1 Biologik informatika. 

2. Tasviriy informatika. 

3. Klinik informatika. 

4. Sog‘liqni saqlash informatikasi. 

 Insoniyat  uzining  rivojlanishi  tarixi    mobaynida  modda  kuvvat  va    axborotlarni 

uzlashtirib  kelgan.  Bu  rivojlanishning  butun  bir    davrlari  shu  bosikichning  ilgor  texnologiyasi 

nomi  bilan  atalgan.  Masalan:    «  tosh  asr»–  mexnat  kuroli  yasash  uchun    toshga  ishlov  berish  

texnologiyasini egallash boskichi, «kitob chop etish asri»  -  axborotni tarkatishni   yangi usulini 

uzlaщtirish  boskichi,  «elektr  asri»  -  kuvvatning  yangi  turlarini  uzlashtirish  boskichi  shular 

jumlasidandir.  Bundan  50-60  yillar  ilgari  «atom  asri»  boshlandi  deyilgan  bulsa,  xozirgi  kunda  

«EXM  asri»    deb  aytiladi.  Biz  yangi  «Informatika»  fanining  urgana  boshlaymiz.  «Informatika 

fanining kelib chikishi, uning uch tarkibiy kismi algoritm, dastur va xisoblash vositalarini paydo 

bulishi va rivojlanishi bilan boglik. Informatika axborotlarni EXM yordamida tasvirlash, saklab  

turish, uzatish va ishlov berish usullarini urganadigan fandir. 

EXMlarni  ishlab  chikish  va undan  foydalanish  soxasida  katta    yutuklarga erishgan olim 

V.M.Glushkov  ta’biri  bilan  aytsak:  YAngi  asr  boshida  texnik  jixatdan  rivojlangan 

mamlakatlarda aksariyat axborot EXM xotirasida joylashgan buladi. XX1 asr boshlarida ana shu 

axborotlardan foydalanishni bilmagan kishi, XX asr boshida ukish va yozishni bilmagan odamga 

uxshab koladi. Bundan kelib chikkan xolda «Informatika» fanini urganish  ikkinchi savodxonlik 

bilan tengdir. 

1.Axborat, modda va kuvvat. 

Informatika  fani  xam  boshka    fanlar  katorida  olamni  bilish  uchun    xizmat  kiladi. 

Olamdagi  xar  bir    jonli  va  jonsiz  mavjudod  makonda  va  vaktda  uzgarib  turadigan  modda  va 

kuvvat  kurinishida  namoyon  buladi.  Modda  va  kuvvat  dunyoning  ikki  muxim  mazmuni,  uning 

ikki muxim  tarkibiy kismidir. Lekin borlikni mavjud bulishi va uni bilishning  yana bir muxim 

va zarur mazmuni bor,bu  xam bulsa axborotdir.