Maket Akusherlik 2013. pmd

130-rasm. 

Normal va

umumiy tekis toraygan

chanoqda homila boshining

yorib chiqishi:

a

–normal chanoqda; ensa

osti chuqurchasi qov ravo-

g‘iga tiraladi; 

b

–umumiy

tekis toraygan chanoqda;

homila ensasi o‘tkir bur-

chakli qov ravog‘iga taqal-

maydi; bosh orqaga siljib,

oraliqni cho‘zadi.

a                                 b

---

270

ona va homilaning umumiy holatiga qarab tug‘dirish usullaridan

birontasi tanlanadi.

Chanoq 3–4-darajali tor bo‘lganda tug‘ruqni amalga oshirish

mumkin emas, bunday hollarda kesar-kesish operatsiyasini qo‘l-

lash lozim. Chanoq tor bo‘lganda tug‘ruqni to‘g‘ri boshqarish

uchun chanoqni nihoyatda to‘g‘ri o‘lchash, Mixaelis rombini

ko‘zdan kechirish, umumiy akusherlik anamnezini mukammal

yig‘ish, qin orqali o‘lchash usuli bilan diagonal konyugatani,

chanoq kirish qismining to‘g‘ri o‘lchamini, bachadon bo‘ynining

va homila boshining oldin kelish holatini aniqlash mumkin.

Qog‘onoq pufagining vaqtidan ilgari yorilishini oldini olish

maqsadida, tor chanoqning shakliga qarab, homiladorni bir yon-

boshiga yotqiziladi.

Umumiy tekis toraygan chanoqda birinchi pozitsiyada ayolni

chap yoniga, ikkinchi pozitsiyada o‘ng yoniga (kichik liqildoq tur-

gan tomonga), yassi chanoqda esa katta liqildoq turgan tomonga

yotqiziladi. Tug‘ayotgan ayolning bunday holatda yotishi homila

boshining chanoqqa suqilishiga imkon beradi.

Chanoq tor bo‘lganda tug‘ruq uzoq davom etib, bu tug‘a-

yotgan ayoldan ko‘p kuch sarflashni talab qiladi va uni charcha-

tadi. Shuning uchun, tug‘ayotgan ayolning umumiy holatini tek-

shirib turish, unga zarur ovqatlar (achchiq choy, kofe, sut,

qaynatma sho‘rva, har xil mevalar) berish, tana harorati va tomir

urishini kuzatib turish, qovuq va to‘g‘ri ichakning bo‘shatilishini

tekshirib, qon bosimni o‘lchab turish lozim. Homilaning yurak

urishini ham kuzatib turish zarur.

Dardning kuchi va qaytalanish tezligiga qarab tug‘ruqning qan-

day o‘tishi haqida fikr yuritiladi.

Homila boshi bilan ona chanog‘ining mos kelmasligini aniqlash

uchun Vasten belgisi (131-rasm) va Sangemeyster o‘lchamidan

foydalanish mumkin.

Tug‘ruq faoliyati sust, homilaning bosh suyaklari qattiq bo‘lsa,

tug‘ruq uzoq cho‘ziladi, bunday hollarda akusherlik operatsiyasidan

foydalaniladi. Homila boshi bilan ona chanog‘i bir-biriga ancha mos

kelmasa, suv ketganidan keyin tug‘ruq 3–4 soat davomida mus-

taqil o‘tmasa, kesar-kesish operatsiyasi qo‘llaniladi (agar Vasten

belgisi musbat, homila tirik bo‘lsa, bunda so‘zsiz kesar-kesish ope-

ratsiyasini qilish lozim). Homila o‘lik, gidrotsefaliya bo‘lsa, bunda

homilani yemirish operatsiyasi qo‘llaniladi.

---

271