Maket Akusherlik 2013. pmd

Platsenta barvaqt ko

‘

chganda ro

‘

y beradigan o

‘

zgarishlar.

Platsentaning barvaqt ko‘chishi to‘liq yoki qisman bo‘ladi.

Platsentaning qisman (kichkina joyi) ko‘chishi ayol organizmida

aytarli o‘zgarishga sabab bo‘lmaydi.

Platsenta to‘liq yoki ko‘proq qismi (anchagina) ko‘chganda,

bachadon devori bilan platsenta orasida tez kattalashuvchi gemato-

ma hosil bo‘ladi. Gematoma o‘sgan sayin bachadonning muskul

qavatlari orasiga qon kirib, bachadonning seroz pardasigacha sizib

chiqadi. Platsenta barvaqt ko‘chganda ichiga qon ketadi, ammo ret-

roplatsentar (platsenta ortidagi) gematoma kattalashgan sayin qon

---

250

bachadon devori bilan pardalar orasidan bachadon bo‘ynining

kanaliga tomon yo‘l ochib boradi. Shu sababli platsenta barvaqt

ko‘chganda, ichga qon ketishiga tashqi qon oqishi ham qo‘shiladi.

Platsenta ortidagi gematoma katta bo‘lganda va ayol juda kamqon

bo‘lib qolganda ham, tashqi qon oqishi aksari yuqori darajaga yet-

maydi.

Platsentaning to‘liq va talaygina qismi ko‘chishi ona va homilaga

katta xavf tug‘diradi. Onaning qon yo‘qotishi va bachadonning o‘ta

cho‘zilishi munosabati bilan kelib chiqadigan shok o‘lim xavfini

tug‘diradi; homila ko‘pincha asfiksiyadan halok bo‘ladi. Platsenta-

ning uchdan bir qismi ko‘chganda homila asfiksiya xavfida qoladi,

platsentaning yarmi yoki hammasi ko‘chganda esa homila tug‘il-

masdan turib tez o‘lib qoladi.

Platsentaning to‘liq yoki anchagina qismi ko‘chganda, klinik

manzara quyidagi bir qancha og‘ir simptomlar bilan ta’riflanadi.

1. Ayol qorni doimo qattiq og‘rib turishidan noliydi, teri va

shilliq pardasi bo‘zargan, puls – tezlashgan yumshoq, arterial

bosimi pasaygan bo‘ladi.

2. Platsenta ortidagi gematoma o‘sganda bachadon ichidagi bo-

sim oshadi va bachadon devorlari cho‘zilib ketadi. Shu sababli

bachadon kattalashadi, konsistensiyasi zich (yog‘ochday qattiq

bo‘lishi mumkin), shakli ovoid yoki noto‘g‘ri bo‘lishi mumkin.

Platsenta to‘la ko‘chganda bachadonning gematoma tomondagi de-

vori bo‘rtganidan bachadon asimmetrik bo‘lib qolishi mumkin.

Bachadon palpatsiya qilinganda juda ham bezillab turadi.

3. Bachadon juda ham taranglashganligi sababli homila qismlari

arang paypaslab topiladi yoki qo‘lga unnaydi, yurak urishi buziladi

yoki to‘xtaydi, homila qimirlamaydi.

4. Ayol tug‘ayotgan bo‘lsa, dard tutayotgan vaqtidagina emas,

pauzalarda ham homila pufagining juda taranglashganligi qayd qi-

lindi. Homila tug‘ilgach, ko‘chgan platsenta darrov tushadi, jinsiy

yo‘llaridan platsenta bilan birga bir talay suyuq qon va laxtalari

oqib tushadi.

O‘ta cho‘zilgan bachadon yaxshi qisqarmaydi, shu sababli

tug‘ruqdan keyingi dastlabki soatlarda bachadon atoniya munosa-

bati bilan qon yo‘qotish ko‘pincha davom etadi.

Davosi.

 Platsenta barvaqt ko‘chganda kechiktirmasdan malakali

yordam berish kerak: 1) tug‘ruqni tezlik bilan avaylab tugallash;

2) o‘tkir anemiya va shokka qarshi kurash.

---

251

Platsenta homiladorlik vaqtida yoki bachadon bo‘ynining teshigi

ochiladigan davrning boshlarida ko‘chgan bo‘lsa, kesar kesish qi-

linadi, chunki bunda homilani tabiiy tug‘ruq yo‘llaridan tez olishga

shart-sharoit bo‘lmaydi.

Bachadon teshigi chala ochilgan, qon kam ketayotgan va ona

bilan homilaning ahvoli qoniqarli bo‘lsa, homila pufagi yirtiladi,

platsentaning yanada ko‘chishi to‘xtab, tug‘ruq normal tugallanishi

mumkin.