Maket Akusherlik 2013. pmd

Nazorat uchun savollar

1. Aseptika va antiseptika deganda nimani tushunasiz?

2. I.F.Zemmelveys, I.P.Pirogovlarning qo‘shgan hissalari.

3. O‘zbekiston Respublikasi Sog‘liqni Saqlash vazirligining

¹500 13.11.2003 buyrug‘ining mohiyati.

4. 1-iyul 2004-yilgi 307-sonli buyruqning mohiyati.

5. Tibbiy xodimlarning individual himoya vositalari.

6. Mikroorganizmlar tarqalishini qanday oldi olinadi?

---

37

II QISM. FIZIOLOGIK AKUSHERLIK

IV BOB. AYOL JINSIY A’ZOLARINING

ANATOMIYASI VA FIZIOLOGIYASI

Ayol jinsiy a’zolari tashqi va ichki jinsiy a’zolarga ajratiladi. Tash-

qi jinsiy a’zolar, asosan, jinsiy his a’zolari hisoblanadi; ichki jinsiy

a’zolar homilani yetiltirish va bola tug‘ish funksiyasini o‘taydi.

TASHQI JINSIY A’ZOLAR

(Genitalia externa)

Tashqi jinsiy a’zolarga qov, katta va

kichik (uyatli) jinsiy lablar, klitor, qin

dahlizi, uning katta bezlari — Bartolin

bezlari kiradi (1-rasm), Tashqi va ichki

jinsiy a’zolar o‘rtasidagi chegara qizlik

pardasi (

hymen

) hisoblanadi.

Qov 

(

mons pubis

) simfizning oldingi

1

va yuqori tomonida joylashgan, teri os-

tidagi yog‘ qatlami qalin bo‘ladigan uch-

burchak tepacha (qov do‘mbog‘i)dan

iborat.

Qovning yuqori chegarasi terining

ko‘ndalang egatchasidan iborat bo‘lib,

qov usti burmasi deb ataladi; qovdan

o‘ng va chap tomonda qov burmalari

bor, qov orqa tomondan katta jinsiy lab-

larga qo‘shilib ketadi. Qovni jun bosgan.

Voyaga yetgan ayolda qovdagi junning

yuqori chegarasi gorizontal chiziq shak-

lida bo‘ladi. Bunga qarama-qarshi o‘laroq

erkaklarda qov junining yuqori chegarasi

yuqoriga tomon o‘tkirlanib, qorinning oq

chizig‘i bo‘ylab ba’zan kindikkacha boradi. Bolalik davrida qov

junsiz bo‘ladi, keksalik davrida esa qovdagi jun siyraklashib qoladi.

1-rasm.

 Ayolning tashqi

jinsiy a’zolari:

1–qov; 2–klitor; 3–siydik

chiqarish kanali (uråtra)ning

tashqi tåshigi; 4–qizlik

pardasi;  5–qin kirish qismi;

6–kichik jinsiy lab; 7–katta

jinsiy lab; 8–orqa bitishma;

9–oraliq; 10–orqa chiqaruv

tåshigi.

7

6

5

8

1

2

3

4

9

10

1

 “Oldingi”, “orqadagi”, “yuqoridagi”, “pastdagi” terminlari tikka turgan

ayolga nisbatan qo‘llaniladi. Ayol boshqa vaziyatda bo‘lsa ham, xuddi shu tikka

turganday faraz qilinib, shu ifodalardan foydalaniladi.

---

38

Qov junining o‘sishi tuxumdonlarning va qisman buyrak usti

bezlari po‘stlog‘ining faoliyatiga bog‘liq. Ba’zi ayollarda qov juni

erkaklardagiga o‘xshash joylashgan yoki yetarlicha qalin bo‘lmaydi,

bu esa jinsiy a’zolarning yaxshi yetilmasligidan va tuxumdonlar

funksiyasining yetarli emasligidan dalolat beradi.