Maket Akusherlik 2013. pmd

Temir tanqisligi anemiyasi. 

Odam organizimida temir yetish-

masligi qator sabablarga: ovqatda temir yetishmasligi, temirning

hazm apparatida so‘rilishining buzilishi va boshqalarga bog‘liq. Bu-

ning natijasida temir tanqisligi anemiyasi rivojlanadi. Temir yetish-

masligidan bo‘ladigan anemiyalarning quyidagi turlari: kechikkan

va erta xloroz (kamqonlik) farq qilinadi. Kechikkan xloroz ayollar-

da, asosan, 30–45 yoshlarda me’dada xlorid kislota miqdori pasayib

ketishidan (xlorid kislota temirning normal so‘rilishiga imkon be-

radi) temirning so‘rilishi buzilishi sababli paydo bo‘ladi. Odatda,

bachadondan qon ketishi yoki boshqa qon ketishlar bilan bog‘liq.

Anemiya uchun xos bo‘lgan umumiy klinik belgilardan tashqari,

kechikkan xloroz bilan kasallangan bemorlarda ta’m bilish sezgisi

buziladi (bo‘r, loy, kul kabilarni yeyish istagi paydo bo‘ladi) va

ishtaha pasayadi. Ko‘zdan kechirganda bemorning o‘zi oriqlamagani

holda badan terisining oqarib ketganligi ma’lum bo‘ladi. Shu-

ningdek stomatit, til atrofiyasi, me’da va ichaklarda aniq patologik

o‘zgarishlar (me’da sekretor funksiyasi axiliyaga qadar pasayib

ketadi), ingichka ichakning ich ketish bilan o‘tadigan og‘ir funk-

sional buzilishlari kuzatiladi.

Qonni tekshirganda eritrotsitlar soni o‘rtacha kamayganda ge-

moglobin miqdori anchagina pasayganligi aniqlanadi. Anemiyaning

bu turi giðoxrom anemiyalar qatoriga kiradi. Surtmadagi eritrotsit-

lar yomon bo‘yalgan, ularning diametri kamaygan, leykotsitlar

soni norma atrofida. Erta xloroz yoki kamqonlik gormonal buzi-

lishlar, xususan, tuxumdonlar gormonlarining suyak ko‘migiga

rag‘batlantiruvchi ta’sirining pasayishi natijasi hisoblanadi. Kasallik

boshlanishi balog‘atga yetish davriga to‘g‘ri keladi. Klinik man-

---

228

zarasida ayrim xususiyatlar: badan terisi yashilnamo tusda oqargan,

teri deyarli qoraymagan, oz-moz asab-ruhiy beqarorlik paydo

bo‘ladi. Bu anemiya ham giðoxrom hisoblanadi.